সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

মিৰবীন/ চিনেৰ্চা

মৃদুল গুপ্তাৰ পৰিচালনা-- "মিৰবীন"। চিনেমা খনত ব্যৱহাৰ কৰা সাহিত্যৰ ভাষা-- কাৰ্বি। চিনেমা খনত প্ৰয়োগ কৰা সংগীত শব্দ-- কাৰ্বি লোক সংগীত (সংগীত তৰালি শৰ্মাৰ। চিনেমা খনৰ বিশেষ ৰূপালী সৌন্দৰ্য। বাঁহী বাদ্যক গুৰুত্ব দিছে। গীত ব্যৱহাৰ কৰিছে, কাহিনীৰ গতিত।)। চিনেমাৰ কাহিনী নিৰ্মাণৰ বুনিয়াদ-- ২০০৫ চনত কাৰ্বি আংলঙৰ উগ্ৰপন্থী বিবাদ। অশান্ত পৰিবেশত সাধাৰণ মানুহৰ জীৱন বিপদৰ মাজত সোমাই পৰিছিল, আত্মিয়ক হেৰুৱাইছিল, ঘৰ-সম্পত্তি হেৰুৱাইছিল, নিৰ্জাতনৰ বলি হৈছিল। এটা কাহিনীৰে সেই "দুঃসময়" পৰ্দালৈ আনিছে পৰিচালকে। কাহিনীৰেখাৰ মূল বিন্দু-- মিৰবীন নামৰ এগৰাকী কাৰ্বি গাভৰু। সৰুতে তাই আইতাকে কোৱা "ছেৰডিহুন" কথা শুনিছিল। "ছেৰডিহুন" কাৰবি জনগোষ্ঠীৰ এগৰাকী কিংবদন্তি মহিলা চৰিত্ৰ। কোৱা হয়  "ছেৰডিহুনে" কাৰ্বি তাঁতশালৰ সামগ্ৰীত ৰঙৰ প্ৰয়োগ আৰু ডিজাইন উদ্ভাৱন কৰিছিল। --এই চৰিত্ৰটোই মিৰবীনৰ সংবেদনশীল মনটোক চুইছিল, ৰৈ গৈছিল, এক অৰ্থপূৰ্ণ জীৱনৰ সন্ধান কৰে, সন্ধান কৰি মনত হাহাকাৰ অনুভৱ কৰে।

২০০৫ চন। কাৰ্বি আৰু অন্যান্য জাতি-জনগোষ্ঠীৰ মাজত সংঘৰ্ষৰ ৰক্তাক্ত সময়ৰ মাজত হাহাকাৰ অনুভৱ কৰে মুক্ত মনৰ মিৰবীনে। তাইৰ মনৰ হাহাকাৰ আৰু বাঢ়ে তাই ভাল পোৱা বিদ্ৰোহী যুৱক লংকীয়ে এটা বেলেগ সম্প্ৰদায়ৰ এজন শ্ৰদ্ধাৰ ব্যক্তিক হত্যা কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰা, বিদ্ৰোহীৰ নৃশংসতাত তাইৰ বন্ধু কাবান আৰু বহু আত্মীয়ৰ মৃতুত। ইমানতে মিৰবীনৰ যন্ত্ৰনা শেষ নাহয়। তাইৰ সৰু গাঁওখনৰ ঘৰ জ্বলিল, আক্ৰমণকাৰীয়ে হিংস্ৰভাৱে তাইক ধৰ্ষণ কৰিলে। ইমানৰ পাছতো তাইক শক্তি দিছিল "ছেৰডিহুনে"। তাই জীৱনৰ পোহৰ দেখিছিল, কাৰ্বি আংলং স্বায়ত্তশাসিত পৰিষদৰ ছিৰিকালচাৰ বিভাগে প্ৰচাৰ কৰা এখন প্যামফ্লেটে (Pamphlet)

পোহৰৰ সন্ধান দিলে। বস্ত্ৰশিল্পৰ সৈতে জড়িত চৰকাৰী আঁচনিসমূহে মিৰবীনক জীৱনৰ নতুন বাট দিলে।

--পৰিচালকে মূল বিন্দুৰ গতিত কাৰ্বি সমাজৰ সেই সময়ৰ উত্তাল-আশান্ত পৰিবেশ পৰিপাটিকৈ চিত্ৰায়ণ কৰিছে কেমেৰাৰ ভাষাক গুৰুত্ব দি। এই খিনিতে অৱশ্যেই উল্লেখ কৰিব লাগিব-- কেমেৰাৰ ভাষা প্ৰয়োগত কেইবাটাও ছিকুৱেন্সৰ সৌন্দৰ্যৰ  ক্ষতি কৰিছে, কৃত্ৰিমতাই। আৰু আমাৰ ধাৰণাত পৰিচালকে কাহিনীৰ "গতি সৌন্দৰ্য"তকৈ "চৰিত্ৰ সৌন্দৰ্য" আৰু "দৃশ্য সৌন্দৰ্য"ত বেছি গুৰুত্ব দিছে। চুই যোৱা ছিকুৱেন্স, শ্বট নিৰ্মাণৰ বিপৰীতে ৰূপালী গল্পটোৰ নেতিবাচক দিশ-- কেমেৰাৰ ভাষাৰে পৰিচালকে বিষয়-বস্তুৰ গভীৰতালৈ (depth) যোৱা নাই বা যাব পৰা নাই। কাহিনীৰ গতিত-- ভয়ত "চৰিত্ৰ" অস্থিৰ হৈছে; কিন্তু অস্থিৰতাই দৰ্শকক চুব পৰা নাই। মিৰবীন, আন চৰিত্ৰৰ যন্ত্ৰণাই দৰ্শকক চুব পৰা নাই। 

 (লিখি আছোঁ)

মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...