#চিনেমা জনা মানুহ জন, চিনেমাৰ ভাষা ব্যবহাৰত গুৰুত্ব দিয়া পৰিচালক জন, কাৰিকৰী দিশত দক্ষ চিনেকৰ্মী জনৰ প্ৰসঙ্গত কম চৰ্চা হৈছে।
--হয়, দাৰা আহমেদৰ চিনে কৰ্মৰ চিনেচৰ্চাৰ কথা কৈছোঁ। কেৱল 'গল্প'ৰ বাবে চিনেমা নিৰ্মাণ কৰা পৰিচালক নাছিল, 'চিনেমা'ৰ বাবে চিনেমা পৰিচালনা কৰিছিল। ১৯৮৪ চনত পৰিচালনা কৰে "দেৱী" (শম্ভু গুপ্তৰ সৈতে তেওঁৰ যুটীয়া পৰিচালনা )। ১৯৮৫ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰত মুক্তি পায় দাৰা আহমেদৰ স্বাধীন পৰিচালনা 'পূজা'। ব্যৱসায়িক ভাৱে অতি সফল হৈছিল। চিত্ৰগৃহলৈ আহে 'মধুচন্দা' (১৯৮৬) , 'প্ৰতিদান'(১৯৮৭) ,'বৰদৈচিলা'(১৯৮৯), 'ধ্ৰুৱতৰা'(১৯৯০), 'যখিনী'(১৯৯১), 'ৰিক্সাৱালা'(১৯৯৩), 'উৰ্বশী'(১৯৯৫) 'দেৱতা'(১৯৯৮)। অসমীয়া চিনেমাক নতুন গতি দিয়া ব্ৰজেন বৰুৱাৰ ব্যৱসায় সফল জনপ্ৰিয় ছবি 'ডক্টৰ বেজবৰুৱা'ৰ সহকাৰী পৰিচালক হিচাপে দাৰা আহমেদৰ প্ৰথম খোজ। পৰৱৰ্তী সময়ত আব্দুল মজিদকো পৰিচালনাত সহায় কৰে 'চামেলী মেমচা'ব' আৰু 'পোনাকন'ত। এই চিনেকৰ্ম বিশ্লেষণ কৰিলে 'চিনেমাৰ মানুহজন'ক সহজতে অনুভৱ কৰিব। এয়া স্পষ্ট --- দাৰা আহমেদৰ চিনেকৰ্মক সাৰ্থক চিনেকৰ্মৰ তালিকা ভুক্ত কৰিব নোৱাৰি। আৰু আজিৰ তাৰিখত কাৰিকৰী দিশতো প্ৰশংসা কৰিব নোৱাৰি। আমি প্ৰশংসা কৰিছো ১৯৮৪ -- ১৯৯৮ সময় চোৱাৰ অসমীয়া চিনেকৰ্মৰ কথা মনত ৰাখি। সেই সময় চোৱাত তিনি গৰাকী অসমীয়া চিনেমাৰ পৰিচালকৰ কামত কাৰিকৰী ক্ষমতা অনুভৱ কৰিছিলোঁ-- জনছ মহলীয়া , দাৰা আহমেদ , জাহ্নু বৰুৱাৰ। সেই সময় চোৱাৰ সৰহ সংখ্যক অসমীয়া চিনেমাৰ পৰিচালকে 'কাৰিকৰী উপদেষ্টা' ৰ আশ্ৰয় লৈছিল, লবলৈ বাধ্য হৈছিল।
"কাৰিকৰী জ্ঞান নথকা চিনেমা পৰিচালক ভাষাৰ ব্যাকৰনৰ জ্ঞান নথকা কবিৰ দৰে"! --দাৰা আহমেদে কৈছিল। পৰিচালক গৰাকীৰ নিজৰ কথা নাছিল | আইজেনষ্টাইনৰহে আছিল। কেচা ফিল্মৰ অভাৱত আইজেনইষ্টানে চিনেমাৰ তৃতীয় ভাষা মন্টাজ আৱিস্কাৰ কৰিছিল, ব্যৱহাৰ কৰিছিল। আইজেনষ্টাইনৰ সময়ত হলিউডৰ তুলনাত চোভিয়েত ৰাচিয়াত প্ৰাযুক্তিক সুযোগ-সুবিধা কম আছিল , অতি কম। সীমাবদ্ধ প্ৰাযুক্তিৰেই কিন্তু আইজেনষ্টাইনৰ দৰে উৰ্বৰ চিনেচিন্তাৰ চিনেকৰ্মীয়ে অতুলনীয় চিনেশৈল্পিক সাফল্য অৰ্জন কৰিছিল। আৰু সেই সময়ত, পৰৱৰ্তী সময়তো চাৰ্লি চেপলিনৰ চিনেকৰ্মতকৈ আইজেনষ্টাইনৰ চিনেকৰ্মক শ্ৰেষ্ঠ বুলি কোৱা হৈছিল। কিন্ত জনপ্ৰিয় হৈছিল চেপলিনৰ গতিয়ে গুৰুত্ব পোৱা চিনেকৰ্ম। ভাৰততো চেপলিনৰ চিনেশৈলিয়ে বা পৰ্দাত গল্প কোৱা পদ্ধতি জনপ্ৰিয় হৈছিল। আৰু স্বাভাবিকতে ভাৰতীয় চিনেকৰ্মীয়ে 'জনপ্ৰিয় ধাৰাটো'ক গুৰুত্ব দিছিল। কব পাৰি-- চাৰ্লিৰ ধাৰাটো ভাৰতীয় চিনেধাৰালৈ ৰূপান্তৰ কৰিছিল ৰাজ কাপুৰে। "ৰাজ কাপুৰৰ চিনেমাই মোক আকৰ্ষন কৰিছিল। মই আইজেনষ্টাইনৰ চিনেমাও চাইছো। আইজেনষ্টাইনৰ A × B = C পদ্ধতিয়ে মোক আকৰ্ষণ কৰিছিল। ভাবিছিলো-- ময়ো এদিন চিনেমা পৰিচালনা কৰিম! আইজেনষ্টাইনৰ দৰে মন্টাজ ব্যবহাৰ কৰিম! মই জন ফোৰ্ড, জৰ্জ ষ্টিফেনৰ , সত্যজিত ৰায় , মৃণাল সেন , তপন সিনহা আদিৰ চিনেমাও হজম কৰিছিলোঁ। কিন্তু ব্ৰজেন বৰুৱাৰ সান্নিধ্যই মোক সলনি কৰিলে। সেই সময়ত মই 'ডক্টৰ বেজবৰুৱা'ৰ কামত ব্যস্ত। ৰাতি দেৰকৈ ঘৰ সোমাই বিছনাত পৰি আছিলোঁ। মনৰ মাজত চিনেমাৰ বহুকথা। বাৰে বাৰে মোৰ মনটো ৰৈ গৈছিল ৰাজ কাপুৰৰ চিনেমাত সেই ৰাতি মই ঠিক কৰিছিলো, মই দৰ্শকৰ বাবেহে চিনেমা পৰিচালনা কৰিম! আৰু সেই ৰাতি মই অনুভৱ কৰিছিলোঁ-- মোক ছুই আছে ৰাজ কাপুৰৰ পৰিচালনা ষ্টাইলে। সেই ৰাতিৰ পৰা মই হিন্দী, বংলা, তামিল ইত্যাদি ভাষাৰ ব্যৱসায়িক সফল চিনেমা চোৱাত ব্যাস্ত হলো। আজি মই বিশ্বাস কৰো চিনেমা বিনোদন, কেৱল বিনোদনৰ বাবে। অৱশ্যেই পৰিচালকে সামাজিক দায়িত্বৰ কথা মনত ৰাখিব লাগিব। এয়া মোৰ ধাৰণা। " -- দাৰা আহমেদে কৈছিল | স্বাভাবিকতে দাৰা আহমেদৰ চিনেমাত বলীউডৰ শৈলী আৰু বংলা চিনেমাৰ ' গল্প ' কোৱাৰ কৌশল স্পষ্ট হৈছিল।
--এই যে স্পষ্ট হৈছিল, অস্বীকাৰ কৰা নাছিল পৰিচালক গৰাকীয়ে।
-- ১৯৯৪ চন | 'আজিৰ সংবাদ' নামৰ (অধুনালুপ্ত দৈনিক কাকত) খনৰ সম্পাদনা বিভাগত ব্যস্ত আছিলোঁ। "উৰ্বশী" চিনেমা খনৰ খবৰ লৈ আহিছিল দাৰা আহমেদ। কৈছিল-- " মই দাৰা আহমেদ | মোৰ নতুন চিনেমাৰ খবৰ লৈ আহিছোঁ | ছপালে ভাল লাগিব ! " সেয়াই প্ৰথম মুখা মুখী | সেই দিনা আমি ( মানে মই , কাকত খনৰ নিৱন্ধ সম্পাদক দিগন্ত ওজা , বতৰি সম্পাদক পুলিন ডেকা আৰু ষ্টাফ ৰিপ'ৰ্টাৰ শংকৰ লস্কৰ) বহু কথা পাতিছিলোঁ | পৰিচালক গৰাকীৰ তেতিয়ালৈকে চিত্ৰগৃহলৈ অহা চিনেমা কেইখনৰ নাম উল্লেখ কৰি কৈছিলোঁ-- আপোনাৰ চিনেমা মৌলিক বুলি কম জানো! হিন্দী-বংলা চিনেমাৰ ছাঁ ... "পৰিব পাৰে! মই কেতিয়াও দাবি কৰা নাই , নকৰো মোৰ নিজা শৈলী আছে বুলি। মই অসমীয়া ভাৰতীয় চিনেমা নিৰ্মান কৰি আহিছোঁ , নিৰ্মান কৰিম। ছাঁ-পোহৰৰ চিনেমা নিৰ্মান নকৰো। মোৰ ধাৰণাত চিনেমা মানেই কালাৰফুল। " --- আমাৰ প্ৰশ্ন শেষ হোৱাৰ আগতে দাৰা আহমেদে কৈছিল।
সেই দিনা দিগন্ত ওজাই দাৰা আহমেদক 'আজিৰ সংবাদ'ৰ দ্বিতীয় প্ৰস্তাৱনা সংখ্যাটো দিছিল। সেই সংখ্যাত আইজেনষ্টাইন প্ৰসংগত লিখিছিলোঁ | সেই লেখাটোত চকু ফুৰায়ে দাৰা আহমেদে কৈছিল -- "কাৰিকৰী জ্ঞান নথকা চিনেমা পৰিচালক ভাষাৰ ব্যাকৰণৰ জ্ঞান নথকা কবিৰ দৰে |"
#দাৰা_আহমেদ : আজিৰ দিনটোতে উভতি নহা বাটেৰে আঁতৰি গৈছিল। শ্ৰদ্ধাৰে..
[জন্ম: ১০ জুন, ১৯৪৬, মৃত্যু: ২৪ মে', ২০২১]
#উৎপল_মেনা
২৫মে' ২০২১
মন্তব্যসমূহ
একটি মন্তব্য পোস্ট করুন