সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

ৰমেন নাথ, জোনাক, বিদুৰভাই ইত্যাদি

ৰমেন নাথ, জোনাক, বিদুৰভাই ইত্যাদি
                          (এক)
  কেইটামান শব্দ। সুৰেৰে বান্ধি ছন্দত ছটিয়াই (নে দলিয়াই! কিয় জনো প্ৰথমবাৰ শুনাৰ সময়ত শব্দবোৰ দলিয়াই দিয়া যেন লাগিছিল। একাংশ শব্দ!) দিয়া শব্দ। মগজুত স্পৰ্শ কৰি হৃদয়ত ৰৈ যোৱা শব্দ। শব্দবোৰ বাক্য হৈছিল। বাক্যবোৰ গল্প হৈছিল। নিৰ্মাণ হোৱা গল্পটোত বাস্তৱৰ ছবি স্পষ্ট হৈছিল। --হয়, গীতৰ কথা কৈছো। এটা গীতৰ-- "ৰমেন নাথ নামৰ এজন সুখী লোক..."। গীতটোৰ "গল্পৰ বৃত্ত' তিনিটা পৰিয়াল -- ৰমেন নাথৰ, ভড়ালী খুড়া, কাকতি জেঠীৰ। পৰিয়াল তিনিটাৰ সুখ-দুখৰ কথাৰে নাৰীজনিত অপৰাধ, যুৱ-উচ্ছৃংখলতাৰ সুৰীয়া ছবি আঁকিছে কণ্ঠশিল্পী ৰূপম ভূঞাই। ৰূপমৰ গায়ন শৈলী সুকীয়া,কণ্ঠ হৃদয় ছুই যোৱা। কিন্তু এই গীতটোৰ সৌন্দৰ্য গায়কী-কণ্ঠতে শেষ নহয়। গীতটোৰ সৌন্দৰ্য নিৰ্মাণ হৈছে কথা, সংগীত  সুৰকে ধৰি প্ৰতিটো দিশৰ সুপৰিকল্পিত প্ৰয়োগত। সৌন্দৰ্য নিৰ্মাণৰ মূল মন্ত্ৰ-- ফ্রেম। গীতৰ ফ্ৰেম নিৰ্মাণ কথা-সুৰ কেন্দ্ৰীক। গতিকে কব লাগিব গীতটোক শব্দ দিয়া চন্দনা পাঠক, সুৰ দিয়া ৰাণা বুঢ়াগোহাই আৰু গায়ক ৰূপম ভূঞাৰ সাংগিতিক সৌন্দৰ্য-- "ৰমেন নাথ নামৰ এজন সুখী লোক..."।
                         (দুই)
        কোৱা হয়, সেইটোৱে "ভাল গীত" য'ত নান্দনিক অনুভৱৰ অৱকাশ থাকে। এই গুণ স্পষ্ট  "মাতিলেই নামি অহা জোনাক..."ত। তৰালি শৰ্মাৰ "ডেউকা" প্ৰকল্পৰ গীত। গীতটোৰ সম্পূৰ্ণ নিৰ্মাণ কৰ্ম তৰালিৰ। লেখিকা-গায়িকা তৰালিয়ে শ্ৰোতাক "জোনাকৰ ছবি" অনুভৱৰ অৱকাশ দিছে। শ্ৰোতাক মনৰ মাজত জোনাকৰ ছবি এখন অঁকাৰ অৱকাশ দিছে। আমি গীতটো শুনিছিলো গীতটোৰ দৃশ্যকৰ্মৰ কাৰবাৰ আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে। কিন্তু দৃশ্যমাধ্যমত গীতটো জনপ্ৰিয় হোৱাৰ পিছত গীতটো শ্ৰোতা-দৰ্শকে ভিডিঅ' পৰিচালকৰ দৃষ্টিৰে চাবলৈ বাধ্য হৈছে বা চাইছে। দৃশ্যমাধ্যমত গীতটোৰ "গল্প"ই দুটা বিন্দু হৈ গতি কৰিছে-- আকাশৰ জোনাক, মাটিৰ জোনাক। মাটিৰ জোনাক মানে পৰিচালকে নিৰ্মাণ কৰা জোনাক নামৰ 'নায়ক চৰিত্ৰ'। গীতটো নাটক-সংলাপেৰে আৰম্ভ কৰিছে, গীতৰ মাজে-মাজেও নাটক-সংলাপ প্ৰয়োগ কৰিছে। কব পাৰি পৰিচালক মঞ্জুল বৰুৱাই তৰালিৰ গীতটো সংগীত প্ৰধান চুটি চিনেমালৈ ৰূপান্তৰ কৰিছে। কব পাৰি এখন সুপৰিকল্পিত musical short cinema "মাতিলেই নামি অহা..."।
                       ( তিনি)
arranged -- চুটি চিনেমা। সমুজ্বল কাশ্যপৰ পৰিচালনা। অভিনয় কৰিছে ৰঞ্জীৱ লাল বৰুৱা, লিমা দাস, উদয়ন দুৱৰা আদিয়ে। দুটা "গল্প" চাইছো। মন ছুই গৈছে। গল্প কোৱাৰ শৈলী, মেদ মুক্ত সংলাপ আৰু নাটকীয় মেদ শূন্য অভিনয়ৰ  (real acting!)ৰ বাবে।
গল্প কোৱাৰ শৈলী আৰু মেদ মুক্ত সংলাপৰ লগতে বিষয়বস্তুৰ বাবে মন চুই আছে আন ( এটা web series) এক চুটি চিনেকৰ্ম-- "বিদুৰভাই"-এ।
                         (চাৰি)
"বেল বটম"-- এখন হিন্দী চিনেমা। বেয়া দিনত বেয়া ব্যবসায় কৰা চিনেমা। ১৭০ কোটি টকা বাজেটৰ হিন্দী চিনেমা খনে ব্যবসায় কৰিছে ৫০. ৫৮ কোটি টকাহে। ৰঞ্জিত এম তিৱাৰীয়ে পৰিচালনা কৰা চিনেমা খনৰ কাহিনী ১৯৮০ ৰ দশকৰ খালিস্তানি বিচ্ছিন্নতাবাদী কেন্দ্ৰীক। অভিনয় কৰিছে অক্ষয় কুমাৰ,লাৰা দত্তা, হুমা কুৰেছি আদিয়ে। স্বাভাবিকতে চিনেমা খনে ভাল ব্যবসায় কৰিব লাগিছিল। এটা ধাৰণ আছে অক্ষয় কুমাৰৰ চিনেমা মানেই "ভাল চিনেমা"! অক্ষয় কুমাৰৰ "ভাল চিনেমা"ৰ বজাৰ আছে! ট্ৰেড ৰিপ'ৰ্টত স্পষ্ট-- এই ধাৰণা যে অশুদ্ধ নহয়। এতিয়া আমি এনেদৰে কম নেকি --ওটিটি (over-the-top) মাধ্যমত প্ৰায় প্ৰতিদিনে হৈ থকা ভিন্ন ৰসৰ, উন্নত মানৰ চিনেকৰ্ম হেঙাৰ হৈছে বিগবাজেটৰ ৰূপালীকৰ্ম!
            ওটিটি মাধ্যমৰ বাবে কৰা চিনেকৰ্মৰ বাবে কোনো চেঞ্চৰ ব্যৱস্থা নাই। আৰু হোৱাৰ আশাও নাই। বিষয়টো চৰ্চলৈ নহা নহয়। যি সময়ত চৰ্চ হৈছিল, সেই সময়ত ভাৰত চৰকাৰৰ নিৰ্দিষ্ট বিভাগটোৰ ফালৰ পৰা কোৱা হৈছিল-- "It is easy to censor 50 or 100 movies released in a year. But censoring OTT's thousands of content is not an easy task. That is why we have drafted a policy as is being done in other countries including India which will be issued in the form of notification after scrutiny. So that our culture, culture, heritage is not damaged or misleading the society and people, foreign culture is not encouraged or can not confuse our young society." গতিকে মুকলি মনেৰে চিনেকৰ্ম কৰাৰ বাট মুকলি হৈ আছে আজিৰ তাৰিখতো। মুকলি মনেৰে চিনেকৰ্ম কৰাৰ বাট মুকলি মানে ভাল কাম কৰাৰ বাটো মুকলি-- নহয় জানো!

মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...