সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

মনত আছেনে?দৰিকা দিচাঙে পানী বাঢ়ি গ'লে ... ভূপেন হাজৰিকাই লিখিছিল লতা মংগেশকাৰৰ অনুৰোধত /১

'এৰাবাটৰ সুৰ'। ১০৫৬ত চিত্ৰগৃহলৈ অহা এখন অসমীয়া চিনেমা। ভূপেন হাজৰিকাৰ পৰিচালনা। ভূপেন হাজৰিকাই ঠিক (মনৰ মাজতে) কৰিলিছিল। মনৰ কথা হেমন্ত মুখাৰ্জীক কৈছিল। কাৰণ সেই সময়ত ভূপেন হাজৰিকাই লতা মংগেশকাৰক চিনি নাপাইছিল ("তেতিয়ালৈকে লতাক ম‌ই চিনিও নাপাওঁ। ম‌ই আমেৰিকাত থাকোঁতেই লতা শীৰ্ষস্থানলৈ উঠিছিল।" --ভূপেন হাজৰিকা)। মনতে ঠিক কৰা কথা-- ভূপেন হাজৰিকাই "এৰাবাটৰ সুৰ"ৰ চৰিত্ৰ মিনিৰ ওঁঠত লতা মংগেশকাৰে গোৱা গীত দিব।  ("হেমন্ত মুখাৰ্জীক কলোঁ যে লতাক লাগিব ' জোনাকৰে ৰাতি' গানটো আৰু 'ৰ'দ পুৱাবৰ কাৰণে' কোৰাছটো গোৱাবলৈ। কোৰাছটোত তিনিটা Voice লাগিব।..." --ভৃপেন হাজৰিকা) --এদিন হেমন্ত মুখাৰ্জীয়ে মুম্বাইৰ পৰা খবৰ পঠিয়ালে-- " - 'ভূপেন, তুমি আহিব পাৰাঁ৷ মই লতাক কৈছোঁ।"
--ভূপেন হাজৰিকা ৰৈ নাথাকিল। মুম্বাই পালে। পকেতত লতা মংগেশকাৰক দিবলৈ চাৰি হাজাৰ টকা।("লতাই এটা গানত তেতিয়া দুই নে তিনি হাজাৰ টকাকৈ লয়। দুটা গান হ'ব। গতিকে দুই হাজাৰকৈ ম‌ই চাৰি হাজাৰ টকা লৈ গৈছিলোঁ। প‌ইচা বচাবলৈ হেমন্ত কুমাৰৰ লগতে ৰাতি আছিলোঁ। হোটেলত নহয়। হেমন্তদাই বেয়া পায় বুলি ম‌ই ৰাতিপুৱাই মাছ কিনি লৈ আহোঁ। মোক মাছ কিনি অনাৰ কাৰণে ধমকি দিয়ে। তেতিয়া হেমন্ত কুমাৰৰ লাখ লাখ টকা।..." --ভূপেন হাজৰিকা)
--ভূপেন হাজৰিকা গৈ লতা মংগেশকাৰৰ ঘৰ পাইছিল। ঘৰটো সাগৰৰ পাৰত। সাধাৰণ সাজ-পাৰ পিন্ধি লতা মংগেশকাৰে মাটিত বহি আছিল। হেমন্ত মুখাৰ্জীয়ো বহি আছিল। ভূপেন হাজৰিকা গৈ পোৱাৰ লগে লগে হেমন্ত মুখাৰ্জীয়ে লতা মংগেশকাৰক কৈছিল-- "এয়া ভূপেন হাজৰিকা, তোমাক যে ম‌ই কৈছিলোঁ। ..."
--লতা মংগেশকাৰে ভূপেন হাজৰিকালৈ চাইছিল। মাটিৰপৰা উঠি।
ভূপেন হাজৰিকাৰ ভৰিৰপৰা মূৰলৈ চাই লতা মংগেশকাৰে কৈছিল-- "আপোনাৰ যিমান নাম শুনিছোঁ, বয়স তাতকৈ বহুত কম। বলৰাজ ছাহানিয়ে মোক কৈছে, বিমল ৰয়ে কৈছে, সলিলদাই কৈছে, আব্বাচ চাহাবেও কৈছে।"
লতা মংগেশকাৰে কৈছিল-- "গীত গাম..." ( " 'জোনাকৰে ৰাতি' গাবৰ বাবে তেওঁ মোক ৰিহাৰ্ছেল ৰূমলৈ নিবলৈ বিচাৰিলে যদিও নিনিলে। হেমন্তদাক বুজাই দিলে। তেওঁৰ শোৱা কোঠাটোতে হাৰমনিয়ামটো দিলে, ম‌ই গালোঁ। তেতিয়া লতাই ক'লে, 'আপোনাক দাদা বুলিয়েই মাতিম।' সুৰটো বৰ ভাল পালে। মোক ক'লে-- গানটোৰ অৰ্থটো মোক বুজাই দিয়ক। ম‌ই বুজাই দিলোঁ। কোঠাটোত অন্য একো নাই, শিৱাজীৰ ছবি এখন আছিল। তেওঁৰ দেউতাক দীননাথ মংগেশকাৰৰ ছবিখনো আছিল। দেউতাকৰ যাত্ৰাপাৰ্টি আছিল, আমাৰ ব্ৰজ শৰ্মাৰ নিচিনা। কোঠাটোত মহালক্ষ্মী মন্দিৰৰ আৰ্হি এটাও আছিল। লতাক বৰ আধ্যাত্মিক ভাবৰ যেন লাগিল। মোৰ কিন্তু কোঠাটোত সোমাই নিজকে বৰ পাপী পাপী যেন লাগিছিল। ম‌ই চিগাৰেট খাই থাকোঁ। দিনটোত বহুত খাওঁ। এটাৰ পাছত আনটো জ্বলাই থাকোঁ। ছাই-টাই পৰিছে। ম‌ই ৰূমটোত একেবাৰে মিলা নাই। 'ৰ'দ পুৱাবৰ কাৰণে' কোৰাছটো হেমন্ত কুমাৰ, লতা আৰু ম‌ই গালোঁ। ..." --ভূপেন হাজৰিকা) --গীত ৰেকৰ্ডিং হ'ল। অসমৰ শ্ৰোতাই শুনাৰ আগতে মহাৰাষ্ট্ৰৰ সংগীত ৰসিকৰ মাজত চৰ্চাৰ বিষয় হ'ল। উৎসাহ মনত লৈ লতা মংগেশকাৰে ভূপেন হাজৰিকাক কৈছিল-- "আপুনি ইয়াত এটা ষ্টুডিঅ' কৰক। ৰাজ কাপুৰে আৰ, কে, ষ্টুডিঅ' কৰিছে, আপুনি বি, কে, ষ্টুডিঅ' কৰক। ম‌ই আছোঁ।..." ভূপেন হাজৰিকাই একো কোৱা নাছিল! হাঁহিছিল। ("মোৰ যেন কিবা গুণ আছে! ম‌ই যেন সাংঘাতিক কিবা এটা কৰিব পাৰিম! এনে ভাৱত কথাবোৰ কৈছিল। লতাই যেতিয়া 'জোনাকৰে ৰাতি ...' গাই দিলে, তেতিয়া মাৰাঠী প্ৰেছ, গোটেইবোৰতে হুলস্থুল লাগি গ'ল। কিমানবোৰ যে হেডলাইন ওলাইছিল। লতায়ো ক'লে, 'ম‌ই এনেকুৱা কথা, সুৰ আগতে পোৱা নাই।' গানটো Golden- ত উঠি গ'ল। কৃষ্ণ চৈতন্য‌ই Times of India-ত লিখিলে---- 'Along India with Lata' ৰেকৰ্ডখনৰ শ্ৰেষ্ঠ গান হ'ল ভূপেন হাজৰিকাৰ গানটো'..." --ভূপেন হাজৰিকা) 
--দিলীপ কুমাৰ দত্তই লিখিছে, "'জোনাকৰে ৰাতি অসমীৰে মাটি' গীতটো লতাই ইমান আন্তৰিকতাৰে গাব পৰাৰ প্ৰধান কাৰণ হৈছে ভূপেন দাদাৰ যোগেদি অসম আৰু অসমীয়া গীতৰ প্ৰতি লতাৰ মনত ওপজা অকৃত্রিম ভাল পোৱা।..." কোৱা হয় "জোনাকৰে..." ভাৰতৰ সংগীত বজাৰলৈ যোৱা, দখল কৰা প্ৰথম অসমীয়া গীত।
--এই কথা স্পষ্ট, "জোনাকৰে..."ৰে ভূপেন-লতাৰ সংগীতৰ জোনাকী বাট নিৰ্মাণ হৈছিল। ("লতাই গাড়ীখন লৈ আহি হেমন্ত কুমাৰৰ ঘৰৰপৰা মোক লৈ যায়৷ কোলহাপুৰ, পুণা - এইবোৰ দেখুৱাই লৈ আহে৷ বহুত আলোচনা হ’ল তাৰ পাচত৷ তুলনামূলক কথা৷ আমাৰ লাচিত বৰফুকন আছে৷ মহাৰাষ্ট্ৰত শিৱাজী আছে। ৰামদাস আছে তাত৷ আমাৰ আছে শঙ্কৰদেৱ৷ উষাই কান্দে তেজপুৰত৷ সীতাই কান্দে মহাৰাষ্ট্ৰত৷ অসমৰ আছে আইনাম, বিহুনাম, বৰগীত৷ মহাৰাষ্ট্ৰত আছে ওভি, পোৱাড়া, তামাচা৷ লতাই ক’লেঃ আৰু বহু কথাই মিলে৷ কিছু আৱেগ-গধুৰ হৈ ক’লে - 'ভূপেনদা, আচৰিত হৈছোঁ যে ভাৰতৰ কোনো ঠাইতে 'আই' নোবালে৷ অসমৰ দৰে আমিও মাৰাঠীতে আইহে কওঁ৷'" -- ভূপেন হাজৰিকা)
[ উৎস: ভূপেন হাজৰিকাৰ "গীত আৰু জীৱন ৰথ" /দিলীপ কুমাৰ দত্ত, মই এটি যাযাবৰ/ড°ভূপেন হাজৰিকা, শিল্পীৰ পৃথিৱী, 'Swarratn - Lata Mangeshkar" /Aaryaa Joshi, "Mid-Day"]

মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...