সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

মেৰা ধৰম মেৰি মা


 

"আৰোপ" (Aarop)-- ভূপেন হাজৰিকাৰ প্ৰথম খন হিন্দী চিনে-কৰ্ম। পৰিচালক নাছিল, সংগীত পৰিচালক আছিল। মুখ্য চৰিত্ৰত বিনোদ খান্না আৰু শায়ৰা বানুৱে অভিনয় কৰা এই চিনেমা খনত ব্যৱহাৰ কৰা "নৈনোঁ মেঁ দৰ্পন হায়, দৰ্পন মেঁ কই.." (কণ্ঠ: লতা মংগেশকাৰ, কিশোৰ কুমাৰ) ৰোমাণ্টিক গীতটো জনপ্ৰিয় হৈছিল। মায়া গোবিন্দে লিখা এই গীতটোৰ সুৰ চিনেমা খনৰ সংগীত পৰিচালক ড° হাজৰিকাৰ। উল্লেখ কৰিব পৰা দুটা দিশ-- ড° হাজৰিকাই ৰচনা কৰা সুৰ (খাচী গৰখীয়া এজনৰ "মুখ"ৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰিছিল) শুনি গীতটোৰ শব্দ-মালা গুঠিছিল মায়া গোবিন্দে। চিনেমা খনত ব্যৱহাৰ কৰা আন কেইটা গীতৰো ৰচনা বা অসমীয়াৰ পৰা হিন্দীলৈ ৰূপান্তৰ কৰিছিল বলিউডৰ গীতিকাৰ গৰাকীয়ে। [এই খিনিতে আমি চৰ্চালৈ আনিব পাৰোঁ-- "গজ গামিনী"। এম এফ হুচেইনৰ পৰিচালনাৰে নিৰ্মিত এই চিনেমা খনৰো সংগীত পৰিচালনা কৰিছিল ভূপেন হাজৰিকাই। চাৰিটা গীতৰ কথা বা ৰূপান্তৰ মায়া গোবিন্দৰ। গীত চাৰিটা-- "গজ গামিনী..." (সুৰ-কণ্ঠ: ভূপেন হাজৰিকা), "মেৰী পায়ল বলে..." (সুৰ: ভূপেন হাজৰিকা, কণ্ঠ: কবিতা কৃষ্ণমূৰ্তি), "হামৰা হান্সা গয়া বিদেশ..." (সুৰ: ভূপেন হাজৰিকা, কণ্ঠ: কবিতা কৃষ্ণমূৰ্তি), "দীপক ৰাগ..." (সুৰ: ভূপেন হাজৰিকা, কণ্ঠ: শংকৰ মহাদেৱন)। চিনেমা খনৰ কাহিনী-ৰেখাৰ গতিত ব্যৱহাৰ হোৱা এটা গীতৰ কথা জাভেদ আখতাৰৰ ("ডো সদিঅ' কে সংগম..."/ সুৰ: ভূপেন হাজৰিকা, কণ্ঠ: উদিত নাৰায়ণ, কবিতা কৃষ্ণমূৰ্তি)। দুটা গীত লিখিছিল চিনেমা খনৰ পৰিচালক হুচেইনে-- "য়ে গাথৰি তাজ কি তাৰাহ..." (সুৰ: ভূপেন হাজৰিকা, কণ্ঠ: কবিতা কৃষ্ণমূৰ্তি), "য়ে গাথৰি তাজ কি তাৰাহ..." (সুৰ: ভূপেন হাজৰিকা, কণ্ঠ: এম. এফ. হুচেইন)। ব্যৱহাৰ কৰিছে সুমন দেৱগনৰ কণ্ঠত কালিদাসৰ দুটি শ্লোক।]

--আত্মৰামে পৰিচালনা কৰা "আৰোপ" হিন্দী চিনেমা খন চিত্ৰগৃহলৈ আহিছিল ১৯৭৩ চনত। ইয়াৰ প্ৰায় দুবছৰ পাছত চিত্ৰগৃহলৈ আহিছিল আন এখন ভূপেন হাজৰিকাৰ হিন্দী চিনমা "মেৰা ধৰম মেৰি মা" (Mera Dharam Meri Maa)। চিনেমা খনৰ সংগীত, চিত্ৰনাট্য সম্পাদনা, পৰিচালনা ভূপেন হাজৰিকাৰ। কাহিনী: অৰুণাচলৰ স্কুল এখনৰ ছাত্ৰ, নাট্যকাৰ নৱম টাটাই।

 চিনেমা খনৰ বিশেষ তথ্য: অৰুণাচল প্ৰদেশৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথম খন চিনেমা। 

অৰুণাচলৰ তদানিন্তন লেঃ গৱৰ্নৰ কে. এ. এ. ৰাজাৰ আনুৰোধত এই চিনেকৰ্ম হাতত লৈছিল ড° হাজৰিকাই। চন: ১৯৭৬। চিনেমা খন পথম প্ৰদৰ্শন হৈছিল ২১ মে' ১৯৭৭-ত কলকাতাৰ (তেতিয়াৰ কলিকতাত) "লাইট হাউচ" চিত্ৰগৃহত।"কলিকতা চিনে ক্লাবে" আয়োজন কৰা চিনেমা উৎসৱত। ড° হাজৰিকায়ো অভিনয় কৰা চিনেমা খনৰ কিছু অংশহে চাইছোঁ। সেই সময়ত কাকত-আলোচনীত ছপা হোৱা চৰ্চাৰ পৰা ধাৰণা কৰিছোঁ-- ৰূপালী গল্পটোত তথ্যচিত্ৰ আৰু কাহিনী-চিত্ৰৰ মাজত থাকিব লগা ৰেখা প্ৰায় নিশ্চিহ্ন।

চিনেমা খনৰ কাহিনীৰ গতিত দৰ্শকে দেখিছে 

অৰুণাচল প্রদেশৰ নিশি উপজাতিৰ ধর্মীয় বিশ্বাস, কুসংস্কাৰ। অনুভৱ কৰিছে-- নগৰীয়া সভ্যতাৰ প্ৰভাৱত নিশি জনজাতিৰ জীৱনত চিৰন্তন বিশ্বাস আৰু অৱক্ষয়ী মূল্যবোধৰ সংঘাত অনিবাৰ্য হৈ পৰে। এই সংঘাতৰ দুটা বিপৰীত মেৰুত দুজন ভাতৃ। কাহিনীটোত নাটক, খলনায়ক, চিনেমেটিক অভিনয়, ৰোমাঞ্চ আদি আছে যদিও পৰিচালকে এই উপাদানবোৰক সীমাৰ বাহিৰলৈ যাবলৈ নিদিলে। তেওঁ মূলতঃ সৎ বিশ্বাসৰ সংগ্ৰাম দেখুৱাইছিল। তেওঁ অৰুণাচলৰ মনোমোহা পাহাৰীয়া পৰিৱেশত জনজাতীয় সমাজৰ সহজ-সৰল লোকসকলক উপস্থাপন কৰে। 

"CINE ADVANCE" কাকতত চৰ্চা হৈছিল এনেদৰে-- "A colour Hindi film from Arunachal Pradesh 'Mera Dharam Meri Maa'

was applauded by the large audience (at Lighthouse, Calcutta) for its patriotic theme and lyrical beauty, based on the life, culture and problems of the tribals of the state.... Hazarika deserves kudos for his lyrical treatment throughout the film. The technical qualities including the colour photography are of a high order... the music wizard himself has scored the music and also sings a few wonderful songs, Ruma Guha Thakurta and Bose also sing for the film, The group-acting deserves mention specially the acting of Tata, Tayung, Asangla and Taba." (উৎস: মই এটি যাযাবৰ/ ড° ভূপেন হাজৰিকা)

চিনেমা খন স্থানীয় বজাৰতো সফল হৈছিল। অৰুণাচলৰ দৰ্শক, চিত্ৰৰসিকে আদৰি লৈছিল। অভিনয় কৰিছিল বেঙ্গিয়া মালা, নাবাম টাটা, টাডু টায়ুং, আছালা আও আদিয়ে। 

মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...