অসমত নাট্যকাৰৰ আকাল নেকি, ৰচনা আৰু পৰিচালনাৰ ক্ষেত্ৰত মৌলিক চিন্তা কৰিব পৰা মানুহৰ আকাল হৈছে নেকি। ... অসমত 'বিষয়বস্ত'ৰ আকাল নেকি? আসমৰ লোককথা, লোকগীতৰ ভঁৰাল খন শূন্য নেকি?
কলকাতা আৰু অসমৰ নাট্যচর্চাৰ পৰিবেশ যদি তুলনা কৰা হয়, সন্দেহ নৰখাকৈ কব পাৰি, 'আকাশ-পাতাল'। বিনোদন সর্বস্ব, অর্থ সর্বস্ব 'নাট্যচিন্ত'-ই কোঙা কৰি পেলাইছে বহু নাট্য প্রতিভাক। দুষিত কৰিছে 'নাট্য পৰিবেশ। ক'ব পাৰি মূলতঃ চেঙেলীয়া মনৰ নাট্যকাৰ-প্ৰযোজকৰ তথাকথিত নাট্যচৰ্চাৰ বাবেই ঘুণে ধৰিছে মহাপুৰুষ শ্রীমন্ত শংকৰদেৱৰ নেতৃত্বত গঢ়ি উঠা অসমীয়া
নাট্যচর্চাৰ বুনিয়াদত। আমি ঢুকি পোৱা সময়ত 'বৈতনিক অবৈতনিক' দুয়োটা শিবিৰতে সুস্থ নাট্যচর্চাৰ পৰিবেশ গঢ়ি উঠিছিল। এটা শিবিৰৰ নেতৃত্বত আছিল ৰতন লহকৰ, প্রশান্ত হাজৰিকা আদি প্রযোজক। আনটো শিবিৰত আছিল অৰুণ শর্মা, আলী হাইদৰ, বাহাৰুল ইছলাম, কৰুণা ডেকা, ৰমণী বৰ্মণ আদি নাট্যকর্মী। নাট ৰচনা, পৰিচালনাৰ শৈলী আছিল ভিন্ন, কিন্তু উদ্দেশ্য যেন একেটাই আছিল-- মহৎ নাট্য সৃষ্টি, অসমীয়া নাট্য-সাহিত্য চহকী কৰা। সফলো হৈছিল। কম সময়ৰ ভিতৰতে "বৈতনিক-অবৈতনিক' নাট্যগোষ্ঠীৰ মাজত থকা ৰেখাডাল অস্পষ্ট হৈ পৰিছিল। অৰুণ শৰ্মা, ড° ভবেন্দ্র নাথ শইকীয়া, মহেন্দ্ৰ ঠাকুৰে 'বৈতনিক' ভ্রাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ বাবে নাটক ৰচনা কৰিছিল। ৰতন লহকৰৰ প্রযোজনাত 'অবৈতনিক শিবিৰে মঞ্চস্থ কৰিছিল 'গুবাহাটী গুৱাহাটী'ৰ দৰে নাটক। 'বৈতনিক' ভ্রাম্যমাণ থিয়েটাৰ কাহিনৰ, আৱাহন, আৰু হেঙুলৰ মঞ্চত অসমীয়া নাটকে বিশেষ স্তৰ পাইছিল। প্রশান্ত হাজৰিকাৰ প্ৰয়োজনা-পৰিচালনাৰে মঞ্চস্থ 'মুখ্যমন্ত্ৰী'ৰ দৰে উচ্চ নাট্যচিন্তাৰ নাটক অসমত খুউব কম মঞ্চস্থ হোৱা বুলি কব পাৰি। কৃষ্ণ ৰয়ৰ আৱাহনত মধ্যস্থ হোৱা ড ভৱেন্দ্ৰ নাথ শইকীয়ার নাটকে এক বিশেষ শৈলীৰ সৃষ্টি কৰিছিল। সময়ত সেই বিশেষ শৈলাৰ নাটকৰ দর্শক সৃষ্টি হৈছিল। এই নাটকসমূহ আছিল অতি উন্নত পৰ্যায়ৰ। আনহাতে, ৰতন লহকৰৰ প্রযোজনা, 'চিন্তাৰে কহিনুৰ থিয়েটাৰ মঞ্চস্থ হৈছিল 'বিষ্ণু প্রসাদ', 'হে মহানগৰ', 'মাটির গাড়ী' 'সৰাগুৰিৰ চাপৰি' আদিৰ দৰে 'বিশ্ব নাট্য মঞ্চ' পর্যায়ৰ নাটক। এই শ্ৰেষ্ঠ নাট্যচিন্তাৰ বিপৰীতে নাট্যদল তিনিটাত যে 'বেপাৰী চিন্তা', 'গ্লেমাৰ' আমদানি হোৱা নাছিল, তেনে নহয়। কিন্তু সদায় নাট্যচিন্তাৰ মাজত থাকিহে 'বেপাৰী চিন্ত' কৰিছিল। আজিৰ তাৰিখত কিন্তু ভ্রাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ নাটক নাট্যচিন্তা 'বেপাৰৰ চিন্তা'ত বন্দী। সৰহসংখ্যক ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ মালিকৰ বাবে 'নাটক প্ৰযোজনা' এতিয়া 'প্রডাক্ট' বিক্ৰীৰ দৰে। কিন্তু কিমান দিন? "বিজ্ঞাপন'ৰ চমকেৰে আৰু কিমান দিন "ক্ৰেতা"ক (দর্শকক) আকর্ষণ কৰিব পাৰিব। প্ৰদূষিত নাট্যচিন্তাৰে আৰু কিমান বাট বুলিব! --হয়, বলিউড আৰু দক্ষিণ ভাৰতীয় চিনেমাৰ 'কপি প্ৰীতি' আৰু তৰল শৈলীয়ে প্ৰদূষিত কৰিছে ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ 'নাট্যচিন্তা'। আৰু এই 'প্ৰদূষণ বিয়পিছে অসমৰ 'অবৈতিক' মঞ্চলৈ।
বলিউড আৰু দক্ষিণ ভাৰতৰ চিনেশৈলীয়ে গিলি পেলোৱা অসমৰ নাট্যচর্চা পৰিবেশটো মনত ৰাখি স্বাভাবিকতে দুটা প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিব পৰা--
(১) অসমত নাট্যকাৰৰ আকাল নেকি, ৰচনা আৰু পৰিচালনাৰ ক্ষেত্ৰত মৌলিক চিন্তা কৰিব পৰা মানুহৰ আকাল হৈছে নেকি।
২) অসমত 'বিষয়বস্ত'ৰ আকাল নেকি? অসমৰ লোককথা, লোকগীতৰ ভঁৰাল খন শূন্য নেকি?
--নাই, ইয়াৰে এটাৰো আকাল নাই। অসমৰ লোকসাহিত্যৰ ভঁৰাল অতি চহকী। উদাহৰণ হিচাপে এই নাটক কেইখনৰ নাম উল্লেখ কৰিব পাৰি--'চং', "মোৰে মলুৱা', 'এজন ৰজা আছিল', 'হাতী আৰু ফান্দী', শৰাগুৰি চাপৰি, 'বায়নৰ খোল', নিলাজ মানুহৰ দেশত', 'যুগসন্ধিৰ কাব্য', 'হনুমান সাগৰ বান্ধা চাও', 'শুন্য শুন্য সভাসদ', 'মৰাহাতী, 'তেজীমলা', 'কমলা কুঁৱৰীৰ সাধু', আদি। এই নাটক কেইখনত অসমৰ লোককথা, লোক সংগীতৰ অপূৰ্ব প্ৰয়োগ স্পষ্ট।
নলবাৰীৰ চামতাত আমি উপভোগ কৰিছিলো 'চং'। ৰমনি বৰ্মণৰ পৰিচালনা। কৰুণা ডেকাই ৰচনা কৰা নাটক খনৰ বিষয় বস্তু --কৈহাটীৰ ঢুলীয়া (কামৰূপীয়া ঢুলীয়া!) সংস্কৃতি। (ক্ৰমশ:)
by:Utpal Mena (Belsor)
মন্তব্যসমূহ
একটি মন্তব্য পোস্ট করুন