সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

মেড ইন নলবাৰী

 "মেড ইন নলবাৰী" চালোঁ। তনুজ নাথৰ পৰিচালনা। চিনে সৌন্দৰ্যৰে ভৰপুৰ; কিন্তু চিনে সোন্দৰ্য নিস্প্ৰভ "সাহিত্য সৌন্দৰ্য" ওচৰত। চুটি, চুই যোৱা, কবিতা-কবিতা সংলাপ। 
"তুমি কাগজ এটুকুৰা নালাগে বুলি পেলাই দিছা, মই সেই কাগজত ছবি আঁকো ।"
"তুমি চিগাৰেট খাই ধোঁৱা উৰুৱা,মই সেই ধোঁৱাত সপোন ৰচো ।"
"এই সময় তোমাৰো মোৰো পিছে তুমি হাত সাৱটি বহি আছা আৰু মই দুহাতেৰে ফুল বুটলিছো ।"
--এই কাব্যিক সংলাপ দিছে এটা চৰিত্ৰ মুখত, যিটো চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছে অৰুণ নাথে। এগৰাকী কবি। ঘৰৰ সকলোৱে ভালে থাকক বুলিয়ে এদিন ঘৰ এৰিছিল। কবিৰ শহুৰেকৰ ঘৰ নলবাৰীত। ঘৰ এৰা কবিয়ে ঘৰলৈ উভতিছে জিতুৰ টেক্সিত। 
"সময় কাৰো বাবে ৰৈ নাথাকে। পাৰ হৈ যোৱা প্ৰতিটো সময় ক্ষণ আৰু কেতিয়াও দুনাই ঘুৰাই নাপায়। সেয়ে ইয়াক উপয়োগ, উপভোগ কৰক। যেতিয়াই নিজক সময় দিয়ে, কেৱল নিজক দিয়ক। যেতিয়াই পত্নী, লৰা-ছোৱালী, পৰিয়ালক সময় দিয়ে, হিয়া উজাৰি দিয়ক। ..."। কবিয়ে যে ঘৰলৈ উভতিছে, খবৰ পত্নীক দিয়া নাই, পত্নীক surprise দিব। কবিয়ে বুজিছে, "প্ৰেম প্ৰেম বুলি জগতে ঘুৰিলো/ ঘৰতে আছিলে প্ৰেম ..."। কিন্তু ঘৰ নাপালে কবিয়ে।
--এটা যাত্ৰা। মাজুলীৰ পৰা গুৱাহাটীলৈ। এগৰাকী ফটোগ্ৰাফাৰৰ। দুচকীয়া, ফেৰীৰ পাছত জীতুৰ টেক্সিত যাত্ৰা ফটোগ্ৰাফাৰ গৰাকীৰ। বাটত সহযাত্ৰী কবি। কবিৰ কথাত মন-মগজু সলনি হয় টেক্সিচালক আৰু ফটোগ্ৰাফাৰৰ। "সম্বন্ধ বোৰ ভালে নাথাকে,ভালকৈ ৰাখিব লাগে " --কবিৰ কথা দুয়োজনৰ মন-মগজুলৈ শিপাই। সময় নাই ফটোগ্ৰাফাৰৰ। কবিয়ে কয়-- "সময় তোমাৰো, সময় মোৰো..."। 
"মানুহৰ সময়" --চিনেমা খনৰ গল্পৰ এটা বিন্দু, "সম্বন্ধ" আন এটা বিন্দু। গল্পৰ গতি সৰল ৰৈখিক নহয়। কিন্তু পৰিচালকে গল্প কৈছে সৰলকৈ, সহজতে দৰ্শকৰ মন চুৱাকৈ। কেৱল সাহিত্যৰ ভাষাৰে নহয়, কেমেৰাৰ ভাষাৰেও। কেমেৰাৰ ভাষাৰ সু-পৰিকল্পিত আৰু সংযত ব্যৱহাৰেৰে কেইবাখনো চলমান পেইন্টিং আঁকিছে। বাটত সহযাত্ৰী কবি। কবিৰ কথাত মন-মগজু সলনি হয় টেক্সিচালক আৰু ফটোগ্ৰাফাৰৰ। "সম্বন্ধ বোৰ ভালে নাথাকে,ভালকৈ ৰাখিব লাগে " --কবিৰ কথা দুয়োজনৰ মন-মগজুলৈ শিপাই। সময় নাই ফটোগ্ৰাফাৰৰ। কবিয়ে কয়-- "সময় তোমাৰো, সময় মোৰো..."। 
"মানুহৰ সময়" --চিনেমা খনৰ গল্পৰ এটা বিন্দু, "সম্বন্ধ" আন এটা বিন্দু। গল্পৰ গতি সৰল ৰৈখিক নহয়। কিন্তু পৰিচালকে গল্প কৈছে সৰলকৈ, সহজতে দৰ্শকৰ মন চুৱাকৈ। কেৱল সাহিত্যৰ ভাষাৰে নহয়, কেমেৰাৰ ভাষাৰেও। কেমেৰাৰ ভাষাৰ সু-পৰিকল্পিত আৰু সংযত ব্যৱহাৰেৰে কেইবাখনো চলমান পেইন্টিং আঁকিছে। বাটত সহযাত্ৰী কবি। কবিৰ কথাত মন-মগজু সলনি হয় টেক্সিচালক আৰু ফটোগ্ৰাফাৰৰ। "সম্বন্ধ বোৰ ভালে নাথাকে,ভালকৈ ৰাখিব লাগে " --কবিৰ কথা দুয়োজনৰ মন-মগজুলৈ শিপাই। সময় নাই ফটোগ্ৰাফাৰৰ। কবিয়ে কয়-- "সময় তোমাৰো, সময় মোৰো..."। 
"মানুহৰ সময়" --চিনেমা খনৰ গল্পৰ এটা বিন্দু, "সম্বন্ধ" আন এটা বিন্দু। গল্পৰ গতি সৰল ৰৈখিক নহয়। কিন্তু পৰিচালকে গল্প কৈছে সৰলকৈ, সহজতে দৰ্শকৰ মন চুৱাকৈ। কেৱল সাহিত্যৰ ভাষাৰে নহয়, কেমেৰাৰ ভাষাৰেও। কেমেৰাৰ ভাষাৰ সু-পৰিকল্পিত আৰু সংযত ব্যৱহাৰেৰে কেইবাখনো চলমান পেইন্টিং আঁকিছে। চৰিত্ৰক এনে ঠাইত, এনেদৰে বহুৱাইছে, টক্সি খনো এনে ঠাইত বেয়া হৈছে--, য'ত কেমেৰৰ ফ্ৰেমত বন্দী কৰাৰ সুযোগ থাকে একো খন পেইন্টিং। চলমান পেইটিং। চলমান পেইটিং, যাক আমি  cinematic paintings বুলি ক'ব পাৰো। --টেক্সিয়ে গতি লৈছে, টেক্সি ৰৈছে। এই গতি লোৱা , ৰোৱা সময়ত ব্যৱহাৰ কৰা চিনেমাৰ ভাষা (cinematic language) চিনেসৌন্দৰ্যলৈ ৰূপান্তৰ হৈছে। আৰু সন্দেহ নাই, এই চিনেসৌন্দৰ্যই দৰ্শকক আনন্দ দিছে, চিত্ৰগৃহত বহুৱাই ৰাখিছে।
আহিছো চৰিত্ৰ নিৰ্মাণলৈ।মূল চৰিত্ৰ তিনিটা-- কবি (অভিনয় কৰিছে অৰুণ নাথে), ফটোগ্ৰাফাৰ (অভিনয় কৰিছে বিভূতি ভূষণ হাজৰিকাই), টেক্সি ড্ৰাইভাৰ (অভিনয় কৰিছে জিন্টু কুমাৰ কাশ্যপে)। পৰিচালকৰ দক্ষতা সেই খিনিতে, চৰিত্ৰ ফ্ৰেমলৈ অহা মূহুৰ্ততে দৰ্শকে অনুভৱ কৰিব পাৰিছে গতি-গোত্ৰ। ফটোগ্ৰফাৰ আত্মকেন্দ্ৰিক। টেক্সি ড্ৰাইভাৰ মুকলি মনৰ। মুকলিকৈ কৈ দিয়ে নিজৰ কথা, আনকি নিজৰ প্ৰেমৰো। কবি আপন-ভোলা। হৃদয়ত অভিজ্ঞতাৰ মোনা। সময়ক (যাব) বৈ যাব দিছে নদীৰ দৰে। সময় উভতি নাহে, গৈ থাকে, আগলৈ। কবিয়ে স্থিত সময় উপভোগ কৰে। কবিৰ মুখত দিয়া সংলাপ আৰু মাত্ৰ দুটা ক্লোজ শ্বটেৰে কবিক আঁকিছে, কবিক বুজাৰ সুযোগ দিছে  পৰিচালকে। --"কবি" অৰুণ নাথ ৰৈ গৈছে, মনত, মগজুত। মন-মগজুত ৰৈ গৈছে "টেক্সি ড্ৰাইভাৰ" জিন্টু কুমাৰ কাশ্যপো। জিন্তুৰ চেহেৰৰ ভাষা (expression), সংলাপ প্ৰক্ষেপণ (dialogue projection) আৰু আছৰণ চিনেমা খনৰ আন এক সৌন্দৰ্য। --চিনেসৌন্দৰ্য, সাহিত্যৰ সৌন্দৰ্যৰ এই চিনেমা খনৰ ছান্দিক গতিয়ো ঠিকে আছিল, যাত্ৰকাল শেষ হোৱালৈকে। যাত্ৰাকালৰ পাছতেই ছন্দপতন। উন্নত মানৰ চিনেকৰ্মৰ ছন্দপতন। 
 *কবিতা-কবিতা সংলাপ কেইটা মনলৈ অনাত দিগদাৰ হৈছিল। এখিলা কাগজত লিখি দিলে চিত্ৰৰসিক অনুপম দুৱৰাই। মোৰ ধাৰণাত সংলাপ কেইটা ইফাল-সিফাল হৈছে। 

মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...