সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

মমতাৰ চিঠি

সংগীত মুকলিৰ পাছত: হেম বৰুৱাৰ নাতি নিপুন বৰুৱা, নাতিনী জোনালী বৰুৱা আৰু পৰিচালক নিৰ্মল দাসৰ সৈতে)
-----------------
নিৰৱে নাট্যকৰ্ম , চিনেকৰ্ম কৰি ভাল পোৱা নিৰ্মল দাসৰ ৰূপালী গল্প-- "মমতাৰ চিঠি"।
হেম বৰুৱাৰ মমতাৰ চিঠি--
                 মৰমৰ,
                 এয়া মম এডাল জ্বলাই লৈছো
                 আজি বহুদিনৰ মুৰত তোমালৈ চিঠি লিখো বুলি
                 বাহিৰৰ উৰুঙা বতাহ জাক আহি মমডাল কোবাইছে
                 চাওঁ খিৰিকীখন জপাই দিওঁ
                 সাত বছৰৰ আগৰ কথাবোৰ তোমাৰ মনত আছেনে?
                 আমি যে নতুন জীৱনটোৰ পাতনি মেলিছিলো
                 মোৰ গাত সেই অচিনাকি নিচা বাৰুকৈয়ে লাগিছিল
                 সিদিনা আছিল কাতিৰ কুঁৱলীসনা কোমল পুৱা
                 পদুলিত তল সৰা শেৱালীবোৰ উপচি আছিল
                 আৰু সন্ধিয়া মই তোমালকৰ ঘৰলৈ ন' কৈ আহিবৰ দিনা
                 আকাশৰ মেঘৰ মোহনাত
                 হালধীয়া জোনটো নাওখন লৈ
                 আমাক যে ৰিঙিয়াই মাতিছিল তৰাৰ দেশলৈ
                 মই লোৱা কঁকালৰ ৰিহা খনলৈ
                 তুমি বাৰু তেনেকৈ কিয় একেথৰে চাইছিলা
                 মোৰ কেনে লাগিছিল জানা?
                 তুমি যেন কোনোবা দূৰ বিদেশৰ
                 স্বপ্নাতুৰ আলোকৰ মানুহ
                 আৰু মই?
                 মই যেন তলসৰা এপাহ শেৱালী
                 সেইদিনা মন সাগৰত মোৰ
                 এৰি অহা আৰু আহি পোৱা
                 অলেখ ঢৌৰ কঁপনি জাগিছিল
                 তোমাৰ জানো এইবোৰ কথা মনত নাই
                 আমাৰ দেউতাই যে চিঠি লিখিছিলে
                 "আই, তই নতুন ঘৰত হাঁহি মাতি থাকিবি"
                 এইবোৰ সাত বছৰৰ আগৰ কথা:
                 মোৰ যে সকলোবোৰ পূৰাণৰ সাধু যেন লাগে ।
               জেঠমহীয়া দেউতাৰ বছেৰেকীয়া হৈ গ'ল ।
               তোমাৰ বাবুল এতিয়া বৰটো হৈছে,
               তাৰ ওপৰপাৰিত এধানিমান ডালিমগুটি
               যেন দাঁত অকণি গজিছে । সি মোক একেবাৰে এৰিকে নিদিয়ে ।

                    (কেতিয়াবা মোৰ যে ইমান খং উঠে
তুমি নাই নহয়, সেইকাৰণে!)

                  সি বাৰু মোৰ বগা সাজযোৰলে এনেদৰে
                  তধা লাগি চাই থাকে কিয় ?

                 তাৰ ওপজাৰে পৰা এইযোৰ কাপোৰ
                 চিনাকি,সেইকাৰণে নহয়?
                 বাবুল এতিয়া বৰটো হৈছে বুজিছা?

              (আৰু ডাঙৰ হ'লে স্কুলত তাক নাম লগাই দিম
              সি আতঁৰি থকা সময়খিনি মোৰ যে বুকুখন
              তেনেই উদং হৈ থাকিব,ভাই ।)

             আৰু কি লিখিম বিশেষ একো নাই ।

            মোৰে শপত,তুমি যিদিনা উলটি আহিবা,
            মোক আগতিয়াকৈ জনাবা দেই । মই ভোগদৈয়েদি ভটিয়াই গৈ
            বুঢ়া লুইতৰ বুকুৰ পৰা তোমাক ৰিঙিয়াই
            মাতিম,তুমি যিদিনা উলটি আহিবা,
         মোক আগতিয়াকৈ জনাবলৈ নাপাহৰিবা দেই ।
মৰম ল'বা ।

ইতি,

তোমাৰ মমতা

       [পুনঃ : এইবাৰ বুজিছা,মাঘৰ মেজিৰ জুইকুৰা
        বৰ ৰঙাকৈ জলিছিল । আমাৰ আইতাৰ কলি
        ছাগলীজনীৰ দুটা পোৱালি জগিছে এটা শুধ
        বগা আৰু আনটো পখৰা ।]
        --পঢ়িছিলোঁ।
        আৰু এদিন নাটক চাইছিলোঁ। কবিতাটোৰ আধাৰত লিখা নাটক। আমি চোৱা নাটক খন লিখিছিল সেৱাব্ৰত বৰুৱাই। নাটক খনৰ বিষয়ে চৰ্চা কৰিছিলোঁ, সেই সময়ত আমি সম্পাদনা বিভাগৰ সৈতে জড়িত থকা (সম্পাদক: অজিত কুমাৰ ভূঞা) দৈনিক কাকত "আজি"ত। যিমানদূৰ মনত পৰে-- ২০০২ চনত। আমাৰ সেই "চৰ্চা" প্ৰকাশ হোৱাৰ পাছতে তথ্য পাইছিলোঁ-- সেৱাব্ৰত বৰুৱাৰ পূৰ্বে "মমতাৰ চিঠি"ৰ আধাৰত নাটক লিখিছিল নিৰ্মল দাসে। — ১৯৯৯ চনত নিৰ্মলে অসম নাট্য সন্মিলনৰ বৰপেটাৰোড অধিবেশনত মঞ্চস্থ কৰাইছিল  "মমতাৰ চিঠি "। সেই নাট্যচিন্তা পিছত ভ্ৰাম্যমাণ থিয়েটাৰৰ কথা মনত ৰাখি কৰিছিল , আৰু শেহতীয়া ভাৱে চিনেমাৰ কথা মনত ৰাখি কৰিছে ।
       
— কিয় ?
    নিৰ্মল দাস: মোৰ প্ৰিয়ৰো প্ৰিয় কবিতা
    হেম বৰুৱা দেৱৰ “মমতাৰ চিঠি”
    ভাবি আচৰিত লাগিছে — ইমান নাটক লিখিও ,
    নিজৰ নাটকক চিনেমা ৰূপ কিয় নিদি ‘ মমতাৰ
    চিঠি ‘ক চিনেমা ৰূপ দিলো কিয় ?
    কিয় নাজানো এক বুজাব নোৱাৰা দুৰ্বলতা--
    মোৰ আবেগ অন্তৰৰ,
    আৰু বিবেকৰ নিৰ্দেশ এইয়াই যে মোৰ সৃষ্টিৰ শত
    গুণ উৰ্দ্ধত হেম বৰুৱা দেৱৰ "মমতাৰ চিঠি"।
    সেয়ে মোৰ দুৰ্বলতা আৰু সন্তান সদৃশ আবেগক
    নিজস্ব ভাবনাৰে সজাই ‘ মমতাৰ চিঠি ‘ খনক
    চিনেমা ৰূপ দিছো ।
    আচলতে এক কঠিন প্ৰত্যাহ্বান--
    এক সাহস
    এক অনবিল আনন্দ মনত --সৃষ্টিৰ পৰা সৃষ্টিক
    অন্য ৰূপ দিয়াৰ প্ৰয়াস।
    এজন সাধাৰণ নাট্য কৰ্মী মই–
    নাটকৰ ইটো – সিটো ক্ষুদ্ৰতম জ্ঞান মোৰ সম্বল–
    তথাপি মৰসাহ — জীৱন সৃষ্টিমুখী বাবেই সৃষ্টিৰ 
    গতানুগতিক-অগাতানুগতিক পৰীক্ষা।
    "মমতাৰ চিঠি"  চিনেমি ৰূপ দিয়াটোও মোৰ এক
    অগতানুগতিক চিন্তা । আৰু কবিতাৰ চিনেমা ৰূপ
    দিয়াটো হয়টো এইয়াই ভাৰতত প্ৰথম  প্ৰয়াস! ”

-- চিনেমা খনৰ অভিনয়তঃগুঞ্জন ভৰদ্বাজ,চেতনা দাস,ৰীণা বৰা,ভাৰ্গৱ কটকী,বিপ্লৱ বৰ কাকতি,মল্লিকা শৰ্মা,পল্লৱ পৱন বৰা,বিশ্বজিৎ ওজা,কবিন্দ্ৰ দাস,হেমাংগ ৰায় চৌধুৰী,মনোজ দাস,গোলাপ ভূঞা,দিগন্ত কলিতা,বিক্ৰম কাকতি,মুকুট পূজাৰী,দীপাংক কলিতা,চম্পক নাথ,চন্দন দাস,হিতেশ মহিলাৰী,উৎপল,সঞ্জীৱ দাস,দীপ শিখা দাস,গৰিমা দাস,সংঘামিত্ৰা ওজা,শৰ্মিষ্ঠা দাস আৰু মমতাৰ ৰূপত গীতাঞ্জলী শইকীয়াৰ লগতে শিশু শিল্পী
ভিক্টৰ অৰ্জুন,প্ৰিয়দৰ্শন,উদীচি, প্ৰেৰনা,জ্ঞানম কিশোৰ,প্ৰিয়ব্ৰতে।

>কাহিনী-চিত্ৰনাট্য -সংলাপ পৰিচলক নিৰ্মল দাস।
>চিত্ৰ গ্ৰহণকাৰী আৰু কাৰিকৰী নিৰ্দেশকঃপ্ৰদীপ দৈমাৰী(ধন) , সহযোগীঃ উপেন বড়ো।
মুখ্য সহপৰিচলকঃ সমৰজ্যোতি চৰকাৰ।
> সহপৰিচালকঃগোলাপ আৰু উৎপল।
> কলাঃপ্ৰমোদ দাস, নিৰ্জুৰাজ।
> প্ৰযোজনা নিয়ন্ত্ৰকঃমুকুট পূজাৰী।
(সংযোজন, ১জুন ২০২৪: 
"আহিবানে জোনাক হৈ
মৰমৰ সুৰ বোৰ হৈ
দুখৰ ঘৰত মোৰ
সংগী হ'বলৈ
উদাসী মনে মোৰ
অশ্ৰু টুকে
তোমাক পাবলৈ..." 
--"মমতাৰ চিঠি"ৰ গীতাংশ। 
--হেম বৰুৱাৰ একে নামৰ সেউজ কবিতাৰ ৰূপালী গল্পৰ। 
>আজি গীতটো মুকলি কৰে সাংস্কৃতিক কৰ্মী, ৰাজনীতিক কুমাৰ দীপক দাসে।
চিনেমা খনৰ চিত্ৰনাট্য, পৰিচালনা: নিৰ্মল দাস।
সংগীত: ৰাজীৱ নাথ
সুৰ: নিৰূপ দাস।
কথা: নিৰ্মল দাস।)
কন্ঠ: জুবিন গাৰ্গ।

মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...