সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

তাৰিখ /চিনেচৰ্চা

হিমজ্যোতি তালুকদাৰৰ "তাৰিখ"। ৰূপালী গল্পটোৰ গতিত স্পষ্ট হয়-- তাৰিখ: ৩০ অক্টোবৰ। ২০০৮ চনৰ এই দিনটোত মহানগৰীৰ গণেশগুৰি আৰু কামৰূপ মুখ্য ন্যায়িক দণ্ডাধীশৰ আদালত চৌহদত ধাৰাবাহিক বিস্ফোৰণ সংঘটিত হৈছিল ইয়াৰ ভিতৰত গণেশগুৰিত সৰ্বাধিক লোকৰ মৃত্যু হৈছিল৷ ৮১ জন নিৰীহ লোকে প্ৰাণ হেৰুৱাৰ লগতে ৪৭০ জনৰ জীৱন ঘূণীয়া হৈছিল চিৰদিনৰ বাবে। এই ৰক্তাক্ত সময়ৰ সৈতে সাঙুৰি নিৰ্মাণ কৰিছে "তাৰিখ"ৰ মূল চৰিত্ৰ(কাহিনী-ৰেখাৰ মূল বিন্দু) ৭০ বছৰীয়া দুর্লভ দত্ত। (চিত্ৰনাট্যকাৰ, পৰিচালকে চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণ কৰিছে অৰুণ নাথক লৈ। চৰিত্ৰটো নিৰ্মাণত সাহিত্যৰ ভাষা প্ৰয়োগ কৰা নাই। কেমেৰাৰ ভাষা, অভিনেতা গৰাকীৰ শৰীৰ-চেহেৰাৰ ভাষাৰে "চৰিত্ৰ সৌন্দৰ্য"ৰৈ ৰূপান্তৰ কৰিছে।)। কেমেৰাৰৰ ভাষাৰে নিৰ্মাণ কৰা, গতি দিয়া চৰিত্ৰটো ৰূপালী গল্পটোৰ মূল সৌন্দৰ্য। প্ৰথম কথা দুৰ্লভ দত্ত পৰিচালকৰ চৰিত্ৰ। এনে চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ সম্ভৱ চিনেমা বিষয়ত দখল থকা, চিনে শক্তি থকা পৰিচালকৰ দ্বাৰাহে। দ্বিতীয় কথা এনে চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ সম্ভৱ আভিনেতাৰ অভিনয় শক্তিৰেহে। "দুৰ্লভ দত্ত"ত হিমজ্যোতিৰ চিনে শক্তি (Cine power), "চৰিত্ৰক" লৈ সদা সচেতন অভিনয় শিল্পী অৰুণ নাথৰ অভিনয় শক্তি (Acting power) স্পষ্ট।
--কেমেৰাৰ ভাষাৰ "দুৰ্লভ দত্ত"ৰ গতি। গীত শুনিছে, চাহ বনাইছে, চচমা জোৰ পিন্ধিছে, (হয়তো দেখাত দিগদাৰ পাইছে! চচমাৰ আয়না দুখন চাফা কৰি লৈ আকৌ পিন্ধিছে। কলম এটা হাতত তুলি লৈছে, খাম এটাত "ঠিকনা" লিখিছে! ঘৰটোৰ বাহিৰলৈ "দুৰ্লভ দত্ত"ৰ গতি। 

--আৰক্ষী বিষয়া এগৰাকীক ঠিকনা লিখা খামটো দিয়ে। আৰক্ষী বিষয়া গৰাকীৰ মুখত দিয়া সংলাপৰ পৰা জনা যায়-- পত্ৰ খন মুখ্যমন্ত্ৰীলৈ লিখিছে, মুখ্যমন্ত্ৰীৰ নামটো "আকৌ ভুল"কৈ লিখিছে। (কেমেৰাৰ ভাষাত দেখা যায়-- "...গগৈ" লিখিছে।) বুজা যায়-- একে ধৰণৰ পত্ৰ লৈ আৰক্ষী বিষয়া গৰাকীৰ ওচৰলৈ পূৰ্বেও আহিছিল দুৰ্লভ দত্ত। "ছাৰ, আপুনি আৰু আহিব নালাগে নেকি!" --আৰক্ষী বিষয়া গৰাকীৰ মুখত দিয়া সংলাপ।

--দুৰ্লভ দত্তই কিবা বিচাৰিছে, কাৰোবাৰ সন্ধান কৰিছে! কাহিনী বহু খিনি আগবঢ়াৰ পাছত দৰ্শকে জানিব পাৰে নিজৰ পুত্ৰৰ সন্ধান কৰিছে, ৩০ অক্টোবৰ ২০০৮ৰ বিস্ফোৰণত মৃত্যু হোৱা পুত্ৰৰ। 

--শিক্ষক আছিল দুৰ্লভ দত্ত। কলেজত পঢ়ুৱাইছিল। পত্নীৰ মৃত্যু হৈছিল, পুত্ৰৰ সৈতে সুখৰ সময় পাৰ কৰিছিল। বন্ধুৰ দৰে সম্পৰ্ক আছিল পুত্ৰৰ সৈতে। পুত্ৰৰ মৃত্যু হৈছিল! পুত্ৰৰ মৃত্যু মানি লব পৰা নাছিল! সেই "দিন"টোতে মন-মগজু ৰৈ গৈছিল দুৰ্লভ দত্তৰ। (Post-traumatic stress disorder নামৰ এটা বিশেষ মনোৰোগত আক্ৰান্ত চৰিত্ৰটো।)

--মূল বিন্দুটো গতি লোৱাৰ পাছত আকাৰ লোৱা এই গল্প বুজাত আমি দিগদাৰ অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ। কেমেৰাৰ ভাষাই দুৰ্লভ দত্ত কেন্দ্ৰিক "সাঁথৰ" নিৰ্মাণ কৰিছে, "সাঁথৰ ভাঙিছে" কাহিনীৰ গতিত পৰিপাটিকৈ গুঠা, নিৰ্মাণ কৰা চৰিত্ৰৰ (পার্শ্ব চৰিত্ৰ!) ওঁঠত দিয়া সাহিত্যৰ ভাষাৰে। 

--মূল বিন্দুৰ গতিত "চৰিত্ৰ" গুঠা দিশটো ৰূপালী গল্পটোৰ আন এটা ইতিবাচক দিশ। চিনেমা খনৰ দৰ্শক হৈ থকা সময়ত যেতিয়া মনলৈ আহিছে, দুৰ্লভ দত্ত অকলে থাকে নেকি! ঠিক তেতিয়াই এটা চৰিত্ৰ "পৰ্দা"লৈ আনিছে। ঘৰত কাম কৰা মহিলা এগৰাকীৰ "চৰিত্ৰ" ৰাধা, স্বামী বসন্ত আৰু কিশোৰী সন্তানটোৰ সৈতে দুৰ্লভ দত্তৰ ঘৰতে থাকে। অশান্ত মনৰ দুৰ্লভ দত্তক অকলে এৰি যাবলৈ ৰাজি নহয় ৰাধা। ৰাধাৰ মাকেও এই খন ঘৰেতে কাম কৰিছিল। ৰাধা-বসন্তই দুৰ্লভ দত্তক  দেউতা বুলি মাতে। অতি কম ফুটেজতে কৰা "চৰিত্ৰ" তিনিটাৰ বিন্যাসো পৰিপাটি।

কাহিনীক গতি দিবলৈ পৰিচালকে নিৰ্মাণ কৰিছে আন এটা চৰিত্ৰ, বলোৰাম দাসক লৈ। এগৰাকী সাংবাদিকৰ (পৰ্টেল এটাৰ সৎ সাংবাদিক। "চৰিত্ৰ"টো মনেৰে মানি ল'ব নোৱাৰিলোঁ। ত্ৰুটি মুক্ত নহয়।)। (প্ৰথম অৱস্থাত দেখা যায়-- ঘৰত অকলে থাকে, পত্নী-এক মাত্ৰ কন্যা সন্তানৰ অপেক্ষাত আছে।) দুৰ্লভ দত্তৰ ওচৰ চাপে, মানসিক চিকিৎসকৰ সহায়ত দত্তক স্বাভাৱিক অৱস্থালৈ আনিবলৈ যত্ন কৰে, সফল হয়। 

ৰূপালী গল্পটোৰ শেষৰ দৃশ্যাংশত দুৰ্লভ দত্তই ছবি আঁকি থকা কণমানিজনীলৈ আগবঢ়াই দিয়ে এপেকেট ৰং পেঞ্চিল। দত্তৰ চেহেৰাত-- সুখৰ ৰং।

ৰূপালী গল্পটোৰ শেষত দৰ্শকে জানিব পাৰে সাংবাদিক গৰাকীয়ে অপেক্ষাত থকা পত্নী-কন্যা সন্তানৰ মৃত্যু হৈছে ৩০ অক্টোবৰ ২০০৮ৰ বিস্ফোৰণত। সাংবাদিক গৰাকীক কেন্দ্ৰ কৰি নিৰ্মাণ কৰা কাহিনী বিন্যাস পৰিপাটি, শেষ বিন্দুত চমক।

অৰুণ নাথ, বলোৰাম দাসৰ লগতে আমাক চুই যোৱা আন দুটা চৰিত্ৰ--  বসন্ত মেকানিক আৰু ৰাধা। চৰিত্ৰ দুটা নিৰ্মাণ কৰিছে ক্ৰমে কুল কুলদীপ, স্বাগতা ভৰালীকলৈ। বাকীসকল অভিনেতা-অভিনেত্ৰীৰো অভিনয় 

অনন্য, চুই যোৱা।

ৰূপালী গল্পটোৰ ইতিবাচক আন চাৰিটা দিশ-- অনিৰুদ্ধ বৰুৱাৰ কেমেৰাৰ কাম (শ্বট নিৰ্মাণ, শ্বট নিৰ্বাচন), দেৱজিত গায়নৰ শব্দ অলংকাৰ, উদ্দীপ্ত কুমাৰ ভট্টাচাৰ্যৰ সম্পাদনা, তৰালি শৰ্মাৰ সংগীত (আৱহ সংগীত, গীত)। 



মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...