সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

তমস্বিনী /চিনেচৰ্চা

"তমস্বিনী" (Salvation) চালোঁ। হেমন্ত কুমাৰ দাসৰ পৰিচালনা। কাহিনীৰ সময়-- ভাৰতে স্বাধীনতা পোৱাৰ আগৰ। কাহিনীৰ সময় পৰিচালকে স্পষ্ট কৰিছে-- এটা ছিকুৱেন্সত, কেমেৰাৰ ভাষাৰে, সাহিত্যৰ ভাষাৰে। ছিকুৱেন্সটো-- স্বাধীনতা আন্দোলনৰ এখন সভা। দক্ষ পৰিচালকে ৰূপালী গল্পৰ ইতিহাসৰ লগতে গুৰুত্ব দিয়ে ভূগোলত। ভূগোল স্পষ্ট কৰিছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কেৱল ভূগোল স্পষ্ট কৰাতে নহয়, কাহিনী নিৰ্মণত, কোৱাতো গুৰুত্ব দিছে কেমেৰাৰ ভাষাত। (--এই খিনিতে ক'ব পাৰি শ্বট নিৰ্বাচন, শ্বট নিৰ্মাণত পৰিচালকৰ পৰিপাটি চিনে-চিন্তা স্পষ্ট। কেমেৰাৰ ভাষা প্ৰয়োগ ৰূপালী গল্পটোৰ প্ৰধান চিনে সৌন্দৰ্য।)
--আমাৰ ধাৰণাত পৰিচালকৰ উদ্দেশ্য কাহিনী কোৱা নহয়। চিনেমা খনত স্বাভাৱিকতে কাহিনী এটা আছে, কাহিনীটো ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে সেই সময়ৰ সমাজ এখন স্পষ্ট কৰাত। চিনেমা খনৰ মূল চৰিত্ৰ পুতুনা, পুতনাৰ "সংসাৰ" সেই সময়ৰ অসমৰ গ্ৰাম্য সমাজৰ প্ৰতিনিধিহে। এটা-দুটা নহয়, পাচোতাকৈ মৃত সন্তান জন্ম দিয়ে পুতনাই। ছষ্ঠ সন্তানটোৰো জন্মৰ পাছতেই মাত নাছিল, পুতনাৰ স্বামীয়ে আৰোধ্য দেৱতাক ঘৰৰ চালৰ ওপৰত উঠি চিঞৰি চিঞৰি আৰাধনা কৰতহে নৱজাতকৰ কান্দোন শুনিবলৈ পোৱা গ'ল (এয়া সেই সময়ৰ লোকবিশ্বাস)। কান্দোনে আনন্দ দিলেও নৱজাতকক লৈ ভয় আঁতৰা নাছিল পুতুনাৰ, পুতুনাৰ পৰিয়ালৰ। আৰু এদিন ছোৱালীজনীৰ কিবা অপায়-অমঙ্গল হব বুলি গাঁৱৰ গাওবুঢ়াৰ দিহামতে এগৰাকী শিক্ষকৰ পৰিয়ালক ছোৱালীজনীক দান দিয়ে। (--এয়াও সেই সময়ৰ সমাজৰ বিশ্বাস।)

--কাহিনী আগবাঢ়ে, দেখা যায় দুগৰাকী মহিলাই পুতনাৰ দাঁতকোষ কলা ৰং সানি দিয়ে। কাৰণ? গাৱৰ পুৰুষে পুতনাৰ শৰীৰত বেয়া নজৰ দিয়ে। কলা ৰং লগোৱা দাঁতৰ পুতনাক আৰু কোন পুৰুষে চাব! (আমি জনাত-- সেই সময়ত বিয়াৰ পাছত মহিলাই দাঁতকোষ কলা ৰং সনা সামাজিক ব্যৱস্থা আছিল! পৰিয়ালৰ, ঘৰৰ বৰজনাক বগা দাত দেখুৱাব নাপায়!) 

--কাহিনী আৰু আগবাঢ়ে, শিক্ষকৰ পৰিয়ালত পুতনাৰ ছোৱালী ডাঙৰ হয়। চহৰলৈ গৈ শিক্ষা লয়। এঘৰলৈ বিয়া দিয়ে। বিয়াৰ কিছুদিন পাছতে তাইৰ গিৰিয়েকৰ দর্প-দংশনত মৃত্যু হয়। পুতনাৰ দৰে, পুতনাৰ ছোৱালীৰো দাঁতকোষ কলা ৰং সানি দিয়ে। শাহুৱেকৰ ৰোষৰ বলি হয়। পুতনাই খবৰটো আগতে জানিছিল; কিন্তু শাহুৱেকৰ ৰোষৰ পৰা উদ্ধাৰ কৰিব নোৱাৰিলে। ৰাতি ছোৱালী জনীক উদ্ধৰ কৰি পুৱালৈক খোজ কাঢ়ি এখন বিশাল শৰিয়হ তলীৰে আগবাঢ়ে দুই মাতৃ-পুত্ৰি। সেই সময় আছিল নাৰীৰ বাবে আছিল তমস্বিনী, তমসা নিশা। কোনো ইতিবাচক সংবাদ দিবলৈ মন নকৰি পৰিচালকে ইমানতে কাহিনী শেষ কৰিলে।

--সেই সময়ত চিকিৎসাৰ নামত গ্ৰাম্যাঞ্চলত বেজালি চলিছিল। শিক্ষিতই চহৰলৈ গৈ চিকিৎসা কৰাত গুৰুত্ব দিছিল। 

--বিধৱা বিবাহ চৰ্চালৈ আহিছিল, শিক্ষিত লোকে ইতিবাচক চৰ্চা কৰিছিল; কিন্তু সময়ত নিজৰ আত্মিয়, পৰিয়ালৰ ক্ষেত্ৰত ইতিবাচক চিন্তা কৰিবলৈ সাহস নকৰিছিল। 

--এই বোৰ দিশো পৰিপাটিকৈ কাহিনীৰ মাজলৈ আনিছে। 

--এনেদৰে ক'ব পাৰি, সাজ-সজ্জা, পৰিবেশ ইত্যাদিৰে সেই "সময়ৰ সমাজ" এখনৰ পৰিপাটিকৈ দেখুৱাইছে পৰিচালকে। কিন্তু কাহিনী? চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ আৰু কাহিনী নিৰ্মাণত যেন পৰিশ্ৰম নকৰিলে পৰিচালকে। চুটি কাহিনী এটা দীঘল কৰাৰ প্ৰৱণতা স্পষ্ট। অপ্ৰয়োজনীয় ছিকুৱেন্সে ৰূপালী গল্পটোৰ ছান্দিক গতিত বাধা দিছে।  কাহিনীৰ শেষ বিন্দুটো পোৱাৰ আগৰ সময় চোৱাত, গৰু গাড়ীৰে "চৰিত্ৰ"ক যাত্ৰা কৰোৱা সময়ত  সম্পাদনাত আৰু মন দিয়াৰ প্ৰয়োজন আছিল। চিনেমা খনৰ আৰু এটা ভাল নলগা দিশ-- কাহিনী কোৱাত, দুই-এঠাইত সুযোগ থকাৰ পাছতো কেমেৰাৰ ভাষা ব্যৱহাৰ নকৰিলে। বিপৰীতে ছিকুৱেন্স নিৰ্মাণত "নাটক"ৰ আশ্ৰয় ল'লে।

📌পৰিচালক-চিত্ৰনাট্যকাৰ: হেমন্ত কুমাৰ দাস

প্ৰযোজক, মূল কাহিনী লেখক: ডাঃ অনামিকা কলিতা

ৰূপসজ্জা: বাবলু বৈশ্য

সাজ-সজ্জা: মন্দিৰা গগৈ

চিত্ৰগ্ৰহণ: ৰাতুল বৰ্মন

সম্পাদনা: ভৱেশ বৈশ্য

আৱহ সংগীত: নিবিড় দেৱশৰ্মা

শব্দ:দীপক কুমাৰ দত্ত, বাবুল দাস

অভিনয়ত: ৰাজেন ফুকন, ডাঃ অনামিকা কলিতা, আলেখ্য বৰুৱা, পপী মহন্ত, দেৱজিৎ ডেকা, কৃষিকা ডেকা আদি।

মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...