সরাসরি প্রধান সামগ্রীতে চলে যান

সাগৰলৈ বহু দূৰ /চিনেচৰ্চা

["সাগৰলৈ বহু দূৰ" চিনেমা খনৰ এই চৰ্চা প্ৰকাশ পাইছিল অধুনালুপ্ত সাপ্তাহিক কাকত "জনক্ৰান্তি"ত। যেনেদৰে প্ৰকাশ পাইছিল, তেনেদৰে আগবঢ়ালোঁ। আজিৰ তাৰিখত চিনেমা খনৰ #চৰ্চা স্বাভাৱিকতে এনেৰণৰ নহব। ]


#সাগৰলৈ_বহু_দূৰ তিনিটা জেনেৰেচনৰ কাহিনী। আর্থ-সামাজিক অৱস্থাৰ পটভূমিত তিনিটা জেনেৰেচনৰ সংঘাত আৰু প্রতিক্রিয়া হ'ল চিনেমা খনৰ বিষয়বস্তু। 

#ৰূপালী গল্পটোৰ মূল বিন্দু এজন নাৱৰীয়া। পোৱাল দিহিঙীয়া। আদবয়সীয়া ঘাটুৱৈ পোৱাল দিহিঙীয়া, যাৰ ককাক, দেউতাক আৰু সৰু পুতেকজনো আছিল ঘাটুৱৈ। সৰু পুতেক-বোৱাৰীয়েকৰ মৃত্যুৰ পিছত নাতিয়েকৰ সৈতেই পোৱাল দিহিঙীয়াৰ সংসাৰ। নাতিয়েকক লৈয়ে তেওঁৰ সপোন। গাঁওখনৰ মানুহক ইপাৰ-সিপাৰ কৰিয়ে চলাই থাকে তেওঁলোকৰ সংসাৰ। কিন্তু দিহিং নৈৰ ওপৰত দলং এখন হোৱাত পৰিয়ালৰ জীৱিকাৰ পথ বন্ধ হয়। উপায়বিহীন পোৱালে দলংখনৰ ওপৰতে প্রতিশোধ ল'ব খোজে যদিও নাতিয়েকৰ বাধাই তেওঁৰ সম্বিৎ ফিৰাই আনে। নতুন জীৱিকাৰ পথৰ সন্ধান কৰে পোৱাল দিহিঙীয়াই। 

চিনেমি খনত উপ-কাহিনী এটাও আছে। পোৱাল দিহিঙীয়াৰ বৰপুত্ৰৰ পিতৃৰ প্ৰতি অকণো অনুকম্পা নাই। দিহিঙীয়াৰ নামত চহৰত থকা মাটিখিনি বিক্ৰী কৰাৰ স্বাৰ্থতেই ভালৰি লগাই মাতি পঠিয়ায়, আৰু পুতেক-বোৱাৰীয়েকে তেওঁক কৃত্রিমভাবে সোধা-পোছা কৰে; যিটো কথা পিছত জানিব পাৰি তেওঁ আঘাত পায়।

#জাহ্নু বৰুৱাৰ এই চিনেমা খনৰ প্ৰধান সৌন্দৰ্য গল্প, গল্প কোৱাৰ শৈলী। পৰিপাটি, স্পষ্ট গল্পৰ গতি।

খোকোজা নলগাকৈ আগবঢ়াই নিছে কাহিনীৰ লগতে উপ-কাহিনী। মনৰ বিপৰীতে গৈ দলং সজা কামত সমর্থন দিয়া আৰু দলং সাজোঁতে সহায় কৰা অৱস্থাত দিহিঙীয়াৰ মুখত ফুটি উঠা অভিব্যক্তি ধৰি ৰখা শ্বটকেইটাই আমাক, চিত্ৰৰসিকক চুই গৈছে। সন্দেহ নৰখাকৈ  ক'ব পাৰি বিষ্ণু খাৰঘৰীয়াৰ স্পৰ্শকাতৰ অভিনয় ৰূপালী গল্পটোৰ বিশেষ সৌন্দৰ্য। এই খিনিতে এনেদৰে ক'ব পাৰি-- চৰিত্ৰ নিৰ্মাণ পৰ্ব পৰিপাটি, বাস্তৱৰ ওচৰৰ (শিশুশিল্পী সুশান্ত বৰুৱা, অৰুণ নাথ, কাশ্মীৰী শইকীয়া, মিৰেল কুদ্দুছকে ববি প্রতিগৰাকী শিল্পী নিজৰ নিজৰ চৰিত্ৰটোৰ সৈতে একাত্ম হৈ পৰিছে যদিও সকলোকে নিষ্প্রভ কৰি পেলাইছে বিষ্ণু খাৰঘৰীয়াই। দাৰা আহমেদৰ 'বিক্সাৱালা', হেৰাই যোৱা 'বৃষ্টি'ৰ বিষ্ণু খাৰঘৰীয়াক আমি ওভতাই পালোঁ 'সাগৰলৈ বহু দুৰ'ত। আগতকৈও সুন্দৰ ৰূপত।)। মন কৰিবলগীয়া আন এটা দিশ হ'ল সহজ-সৰল সংলাপৰ ব্যৱহাৰ (বাস্তৱৰ ওচৰৰ সংলাপ প্ৰয়োগ)। কোনো এটি সংলাপেই মাত্রা চেৰাই যোৱা নাই। যিটো চৰিত্ৰৰ মুখত যেনেধৰণৰ সংলাপ দিয়া উচিত, তেনে সংলাপেই ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।

ছিকুৱেন্স নিৰ্মাণ, শ্বটৰ গাণিতিক আৰু কলাত্মক প্ৰয়োগ (স্বাভাৱিকতে দৃশ্যগ্রহণকাৰী পি ৰাজনকো অৱশ্যেই ধন্যবাদ জনাব লাগিব।), সংগীত প্ৰয়োগৰ (ছিকুৱেন্সক প্রাণ দিছে প্রয়াত সত্য বৰুৱাৰ সংগীতে।) লগতে মেদহীন সাহিত্যৰ ভাষা প্ৰয়োগ ৰূপালী গল্পটোৰ ইতিবাচক দিশ।

কাহিনীৰ গতিত কম ফুটেজতে বহু কথা কৈছে পৰিচালকে। এয়া চিনেমা খনৰ আন এক সৌন্দৰ্য। উদাহৰণ: (ক) পোৱাল দিহিঙীয়াই গাত চাদৰ এখন মেৰিয়াই নৈৰ ঘাটলৈ গৈ ব্যায়াম কৰি, প্ৰাতঃকৰ্ম কৰি ঘুৰি অহাৰ একেখিনি কথাকেই পুনৰ দেখুওৱা হৈছে

নাতিয়েকৰ ক্ষেত্ৰত।

 (খ) চহৰত টিভিত দেখা পাশ্চাত্য সংস্কৃতিৰ অনুকৰণ কৰিছে দিহিঙীয়াৰ নাতিয়েকে। বিছনাৰ ওপৰত উলংগ হৈ নাচি গাইছে 'আমি অসমীয়া নহওঁ দুখীয়া...'। (এনে ধৰণৰ ছিকুৱেন্সে কাহিনীক আৰু বাস্তৱৰ ওচৰ চপাই।) 

শেষত:

দলং এখন পর্যায়ক্রমে সাজি, অসমীয়া ছবিৰ সীমিত বাজেটেৰে পর্যায়ক্রমে দৃশ্যগ্রহণ কৰা সম্ভৱ নহয়। অসম্ভৱটোকে সম্ভৱ কৰি তোলা হ'ল 'সাগৰলৈ বহু দূৰ'ত। ইয়াৰ বাবে প্রযোজক, পৰিচালকক ধন্যবাদ দি আমাৰ প্ৰশ্ন, পৰিচালক জাহ্নু বৰুৱাক: চিনেমা খনৰ কাহিনীভাগ এটা ঋতু বা কালতে আবদ্ধ আছিল নেকি? নদীৰ সোঁতত কিন্তু ঋতু পৰিৱৰ্তনৰ কোনো চিন দেখা নগ'ল।

#উৎপল_মেনা

১০/১৯৯৫



মন্তব্যসমূহ

Other posts

চিনেবোদ্ধা, চিনেযোদ্ধা আৰু অসমীয়া 'চিনেমা নোচোৱা' সীমান্ত শেখৰ /২

উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? উৎপল বৰপূজাৰী,জাহ্নু বৰুৱা, বিতোপন বৰবৰা, যদুমনি দত্ত, ৰীমা দাসক অসম ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ (বিত্ত আৰু উন্নয়ন) নিগম পৰিসীমিতৰ অধ্যক্ষৰ দায়িত্ব দিব নোৱাৰাৰ কাৰণ কি? ৰাজ্যৰ লগতে দেশ-বিদেশৰ চিনেমাৰ অনুভৱ থকা এই নাম কেইটা উদাহৰণ মাত্ৰ। 'চিনেমা' জনা ( নিৰ্মাণ, বজাৰ, মহোৎসৱ ইত্যাদিৰ দখল থকা) লোকৰ আকাল অসমত আছে বুলি নাভাবো। এই কথা স্পষ্ট 'অসমীয়া চিনেমা'ৰ 'উন্নয়ন'ৰ বাবে অসমীয়া চিনেমাৰ লগতে 'দেশ-বিদেশৰ চিনেমা' জানিব লগিব। অধ্যয়ণ কৰিব লাগিব অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে।  ( যদি অধ্যক্ষ গৰাকীৰ কাম কেৱল চহী কৰা, তেতিয়া হ'লে বেলেগ কথা! তেতিয়া আমি জানিব বিছাৰিম-- অধ্যক্ষ গৰাকীয়ে কাৰ নিৰ্দেশত চহী কৰে?) চৰ্চ হৈছে --অধ্যক্ষৰ আসনত বহুওৱা সীমান্ত শেখৰে কোনোবা ইণ্টাৰভিউত হেনো কৈছিল অসমীয়া চিনেমা নাচাওঁ বুলি! যদি এয়া সত্য, স্বাভাবিকতে কব লাগিব --অসমীয়া চিনেমা নোচোৱা অধ্যক্ষ এগৰাকীৰ নেতৃত্বত অসমীয়া চিনেমাৰ উত...

ভূপেন হাজৰিকা, চিনেমা আৰু চিনেমাৰ জাল /৯

Bhupen Hazarika "এৰা বাটৰ সুৰ"-এ চিনে অভিজ্ঞতা দিলে ভূপেন হাজৰিকাক। চিত্ৰৰসিকে ভাল পালে, চিনেমা আলোচকেও প্ৰশংসা কৰিলে-- সেয়াই আছিল প্ৰথম চিনেকৰ্মৰ সুখ। দুখ-- ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ "সুখ" আশা কৰিছিল, নাপালে। নপোৱাৰ বাবে আছৰিত হৈছিল, চিনেমা খনৰ দৰ্শক হোৱা চিনেমা আলোচক সকলো। কলিকতাৰ আলোচক সকলৰ ওচৰত ভৃপেন হাজৰিকাই নিজৰ মনৰ চিনেসুখ প্ৰকাশ কৰিছিল এনেদৰে-- "ছবি ভাল পোৱা সকলে ভাল পাইছে, আপোনালোকে ভাল পাইছে। আপোনালোকৰ ভাল পোৱাই মোৰ সুখ বঢ়াইছে। আৰু ছবি কৰিবলৈ সাহস দিছে। আৰু ছবি কৰিম। 'এৰা বাটৰ সুৰ'ৰ দৰে নহয়, কিছু বেলেগ। 'এৰা বাটৰ সুৰ'-এ শিকালে, যি শিকালে সেই খিনিৰে বেলেগ কৰিম।" (উৎস: চিত্ৰবাণী, সম্পাদক: গৌৰ চট্টোপধ্যায়) প্ৰথম পৰিচালনাৰ প্ৰায় ৪ বছৰ পাছত হাতত ল'লে দ্বিতীয় খন অসমীয়া চিনেমাৰ কাম। ("মোৰ মগজুত খেলালে, মই এখন অসমীয়া ছবি কৰিম। কিন্তু মই কিন্তু নলওঁ। 'এৰাবাটৰ সুৰখন পৰীক্ষামূলক আছিল, কাহিনী নাছিল। গতিশীল সমূহ এটাই বুটলি লোৱা অভিজ্ঞতাখিনিয়েই 'এৰাবাটৰ সুৰ। এইবাৰ মই ক্লাছিক বস্তু, এটা লোৱাৰ কথা ভাবিলোঁ, যিটো গাঁৱ...

গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে?

assamese singer by: Utpal Mena মহাশ্বেতাই গাইছিল-- "অস্ত আকাশৰে সপোন ৰহণ সানি ক্লান্ত লুইতৰে হেঙুলীয়া পানী। বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়, বৈয়ে যায়..." মঞ্চলৈ উঠি আহিয়ে স্বনামধন্য ভাৰতীয় সৰোদবাদক তথা শাস্ত্রীয় সঙ্গীতজ্ঞ আমজাদ আলী খানে কৈছিল, মহাশ্বেতা গীতটো আৰু এবাৰ শুনাবানে? শুনাইছিল। তন্ময় হৈ শুনিছিল সংগীত নক্ষত্ৰই। ২৪ ছেপ্টেম্বৰ। নতুন দিল্লীৰ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ ভৱনত মোৰ ভূপেন হাজৰিকা প্ৰকল্পৰ দ্বিতীয় খণ্ড "Bhupen Hazarika Volume II"  উন্মোচন কৰিছিল সংগীত নক্ষত্ৰ আমজাদ আলী খানে। এই অনুষ্ঠান মুকলি কৰা হৈছিল মহাশ্বেতাই গোৱা "ভূপেন্দ্ৰ সংগীত"টোৰে।  এই যে গীতটো গাইছিল তাৰ আগলৈকে মহাশ্বেতা নামৰ গায়িকা গৰাকীক আমিয়ো জনা নাছিলোঁ। শুনিছিলো মাত্ৰ। ইউটিউবত। কিন্তু ইমান সুন্দৰ সাংগীতিক অনুভৱ কৰা নাছিলোঁ, মঞ্চত "অস্ত আকাশৰে সপোন..." শুনাৰ আগলৈকে। ১৯৫৮ চনতে সুধাকণ্ঠই শব্দ-সুৰেৰে ৰচনা কৰা এই গীতত আকৌ এবাৰ অনুভৱ কৰিছিলোঁ "লুইতৰ অস্ত ৰবিৰ সৌন্দৰ্য", "দুয়ো পাৰে কত মানুহ, কত যে ইতিহাস", "জীৱনৰে দিগন্ত অপাৰ" ইত্যাদি। পাছত মহাশ্বেতাক সুধিছিলোঁ--...

The Seventh String

" The Seventh String by: Utpal Mena "The Seventh String" (দ্যা চেভেন্থ ষ্ট্ৰিং) --নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ চিনেকৰ্ম। চিনেমা খনৰ লেখক বৰ্ষা বাহাৰ। নাট্যকৰ্মী বাহাৰুল ইছলামৰ তনয়া বৰ্ষা বাহাৰে ইংৰাজিত লিখা এটা চুটি গল্প চিনেমা খনৰ শিপা। --চিনেমা খনত লেখক বৰ্ষা বাহাৰ এটা "চৰিত্ৰ'লৈ ৰূপান্তৰ হৈছে, যিটো "চৰিত্ৰ" (নিষ্ঠা কাশ্যপ) চিনেমা খনৰ মূল বিন্দু, যিটো বিন্দুৰ সৰল ৰৈখিক গতিয়ে আকাৰ দিছে এটা কাহিনীৰ। "বাস্তৱবাদ"ৰ ওচৰৰ কাহিনী, বাস্তৱ অভিনয় (realistic acting) -ৰে নিৰ্মাণ কৰা ৰূপালী গল্পৰ। শীৰ্ষ বিন্দু (climax)-ৰ পৰা গতি কৰিছে নিষ্ঠা কাশ্যপ বিন্দুটো। নিষ্ঠাই মৃত্যু বিচাৰিছে। হাতৰ শিৰা কাটি চৰম সিদ্ধান্ত লোৱাৰ চেষ্টা নিষ্ঠাৰ। এই প্ৰথম বিন্দুটো পৰিচালকে ঠিয় কৰাইছে কেমেৰাৰ ভাষাৰে। কাট কাট-- কেইটা মান শ্বটেৰে। চিনেমেটিক কাৰবাৰত --উত্তেজনা। দৰ্শকক ভাবিবলৈ সময় দিয়া নাই। উত্তেজনাৰ মাজত সোমাবলৈ বাধ্য-- দৰ্শক। আৰু যেতিয়া দৰ্শক উত্তেজনাৰ পৰা মুক্ত হৈছে কাহিনীয়ে আকাৰ লৈ গতি কৰিছে। কাহিনীয়ে দৰ্শকক বন্দী কৰিছে। --ৰূপালী গল্পটো আৰম্ভ হৈছে মুম্বাইত। লো...